Tại sao cần phải học ngữ pháp Thụy Điển

Hãy thử nghĩ một trường hợp đơn giản như khi bạn muốn nói một vấn đề gì bằng tiếng Thụy Điển tại một thành phố nhỏ ở Thụy Điển, nơi bạn chưa hề đến trước đây, bạn không biết đường và cũng không có bản đồ của thành phó đó. Hãy cho rằng thành phố đó có ngân hang, bưu điện, nhà ga, công viên, bệnh viện.v.v… Nếu không tìm thấy ngân hang, bạn có thể hỏi một người nào đó đang đi trên đường :

+ Uksäkta, var är banken ? (Xin lỗi ngân hàng ở đâu ?)

Bạn phải học những gì để có thể tự thành lập được những câu như thế bằng tiếng Thụy Điển ? Hiển nhiên bạn có thể nhớ cả câu Var är banken ? . Nhưng cách học thuộc lòng như thế sẽ làm bạn mệt óc với những câu quá dài. Nếu so sánh những câu hỏi sau đây, bạn sẽ thấy chúng đều giống như câu hỏi thứ nhất:

Var är posten ? (Bưu điện ở đâu ?)

Var är järnvägsstationen ? (Nhà ga ở đâu ?)

Var är torget ? (Quảng trường ở đâu ? /Chợ trời ở đâu ? )

Var är Kalle ? Kalle ở đâu ?

Những câu hỏi trên bao gồm ba từ : từ ‘var’ ở đâu dùng để hỏi về vị trí, là một nghi vấn từ. Hai từ còn lại sẽ sẽ nói ở đoạn sau. Ngoài ra còn có những nghi vấn từ như :

+ När : khi nào

+ Vem : ai ,

  • Dùng để hỏi về thời gian và con người :

+ När är Kalle hemma ? Khi nào Kalle ở nhà ?

+Vem är Kalle ? Ai là Kalle ?

Để thành lập một câu hỏi đúng bằng tiếng Thụy Điển, bạn không chỉ phải biết ý nghĩa của từ ngữ mà còn phải biết sắp đặt đúng phương pháp, việc này gọi là cách sắp đặt từ trong câu Thụy Điển. Bằng cách sắp đặt từ trong câu rất quan trọng trong tiếng Thụy Điển. Trong tất các các ví dụ trên, nghi vấn từ đều đứng trước ( không giống như tiếng Việt) . Từ är phải đứng vị trí số 2 và không thể đứng ở vị trí nào khác :

Hỏi như thế này là sai : Banken är var ?

Tuy nhiên, tiếng Việt và một số ngôn ngữ khác lại cho phép viết như vậy. Không phải câu hỏi nào cũng chứ từ är. Những câu như sau là những câu đúng:

När somnar Kalle ? Kalle ngủ lúc nào ?

När vaknar Kalle ? Kalle thức dậy lúc nào ?

Var arbetar Kalle ? Kalle làm việc ở đâu ?

Var bor Kalle ? Kalle sống ở đâu ?

Những từ bạn có thể đặt ở vị trí của är được xếp cùng một loại, loại này được gọi là động từ. Hầu hết các động từ đều diễn tả sự hoạt động hoặc việc xảy của một vấn đề nào đó. Vì thế, có thể phát biểu một qui tắc như sau: nghi vấn từ luôn luôn đứng ở đầu câu trong câu hỏi, và động từ thường phải đứng ở vị trí số 2. Đó là một ví dụ cụ thể cho vấn đề gọi là cách sắp đặt từ trong ngữ pháp Thụy Điển. Hãy xem ví dụ sau đây :

Varför kom Joakim hem så sent i går kväll ? Tại sao Joakim đã về nhà trễ đến thế vào tối hôm qua ?

Câu này rườm ra hơn những câu trước, nhưng động từ vẫn đứng vị trí số 2. Do đó cách sắp đặt từ trong câu có thể được trình bày bằng một sơ đồ như sau

NGHI VẤN TỪ ĐỘNG TỪ
När Somnar Kalle?
Var Bor Kalle?
Vem är Kalle?

Bạn hãy tự tập đặt những câu hỏi khác với những người khác, trong đó có các nghi vấn từ và động từ sau đây ( bạn tự tìm lấy những tên riêng) :

Nghi vấn từ :

Var : khi nào        Vem: ở đâu

När : ở đâu        Vad: cái gì

Động từ:

Dansar: khiêu vũ        Sjunger: hát

Äter: ăn            Dricker: uống

Skriver: viết            Läser: đọc

Sau đây là vài câu hỏi mà bạn cũng có thể tự thành lập được:

Vad dricker Kalle ? Kalle uống gì ?

Var dansar Kalle ? Kalle khiêu vũ ở đâu ?

Vem läser ? Ai đọc ?

Nếu thay đổi những động từ và những tên riêng khác nhau để thay thể cho Kalle theo qui tắc đơn giản trên, bạn có thể đặt được hàng trăm câu hỏi có những nghi vấn từ trên. Đó là một nét tiêu biểu cho những qui tắc quan trọng trong văn phạm hay ngữ pháp Thụy Điển. Nếu biết được những qui tắc đó, bạn có thể lập được vô só những lời nói mà trong văn phạm gọi là câu và mệnh đề.

Xem thêm

Cách phát âm và cách viết tiếng Thụy Điển (P4)

Có 1 lưu ý nhỏ đối với các đọc giả là các bài viết nhỏ như thế này vẫn nằm trong series lớn của " Sách học ngữ Pháp Thụy Điển" tuy nhiên để cho mọi người dễ tìm kiếm về chủ để của các bài học nên CDV buộc phải đặt lại tiêu đề cho từng bài viết nhỏ . Khi hoàn thiện xong tất cả các bài viết trong sách Ngữ Pháp Thụy Điển. CDV sẽ tổng hợp và soạn thảo ra mục lục để mọi người dễ theo dõi. Giờ thì chúng ta tiếp tục với phần tiếp theo của chủ đề " Cách phát âm và cách viết tiếng Thụy Điển"

Sách học ngữ pháp Thụy Điển – phần 7

Câu phức Như đã thấy ở phần 1.3, một câu có thể bao gồm một …

Gửi phản hồi

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.