Tag Archives: Bắc Âu

Các nước Bắc Âu đối phó với dịch bệnh Corona Vũ Hán ra sao ?

Na Uy là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở khu vực Bắc Âu bởi virus corona mới, xét về số lượng ca bệnh được xác nhận là covid-19.
Việc xử lý virus cũng khác nhau đôi chút giữa các quốc gia Bắc Âu, điều đã được ghi nhận và dẫn đến một cuộc thảo luận về cách tốt nhất để chống lại sự lây nhiễm.

Bản đồ địa lý các nước Bắc Âu

Đan Mạch

  • Trường hợp đầu tiên tại Đan Mạch được xác nhận vào ngày 27 tháng 2, khi nhà báo Đan Mạch Jakob Tage Ramlykke được xác nhận bị nhiễm bệnh.
  • Bộ Ngoại giao ra khuyến cáo công dân nước mình không nên đi ra nước ngoài nếu không thật sự cần thiết. Tất cả công dân Đan Mạch từ khắp nơi trên thế giới cũng được mời trở về nhà.
  • Vào ngày 14 tháng 3, chính phủ nước này lần đầu tiên trong các nước Bắc Âu và cũng là quốc gia người đầu tiên ở châu Âu phong tỏa biên giới. Giao thông hàng không, phà và xe lửa cũng đã bị dừng một phần.
  • Cơ quan Y tế Công cộng Ủy ban Y tế Quốc gia đã gọi quyết định đóng cửa ranh giới của “một quyết định chính trị”.
  • Tất cả các trường học và đại học đóng cửa trong hai tuần, cho đến ngày 12 tháng Tư.
  • Người dân được khuyến khích đạp xe khoảng cách ngắn hơn và tránh giao thông công cộng trong giờ cao điểm.
  • Cấm tụ tập đám đông hơn 10 người. Lệnh cấm cũng được áp dụng cho các sự kiện riêng tư như sinh nhật và đoàn tụ gia đình. Các nhà hàng, quán cà phê và một số cửa hàng nhỏ cũng đã đóng cửa.
  • Gần đây, họ đã thay đổi chiến lược và bắt đầu cho xét nghiệm nhiều hơn với các ca bị nghi lây nhiễm Corona Vũ Hán.

Phần Lan

  • Trường hợp đầu tiên được xác nhậntại Phần Lan là một nữ du khách Trung Quốc được xác nhận tại Lapland vào cuối tháng 1, đây là trường hợp đầu tiên nhiễm corona Vũ Hán ở các nước Bắc Âu.
  • Sau đó Bộ Ngoại giao ra khuyến cáo công dân nước mình không nên đi ra nước ngoài nếu không thật sự cần thiết. Nhân viên y tế đã được ban lệnh cấm đi du lịch.
  • Hạn chế tụ tập hơn 10 người là một trong nhiều quyết định về những chế tài mà chính phủ Phần Lan đưa ra vào ngày 16 tháng 3. Chính quyền cũng ra lệnh cấm đến thăm người già và bệnh tật tại các viện dưỡng lão và cơ quan y tế.
  • Các trường và trường đại học bắt buộc đóng cửa và chuyển sang giáo dục từ xa. Bảo tàng thành phố và nhà nước, nhà hát và thư viện cũng đã đóng cửa. Chính quyền cũng khuyến cáo người dân không nên đến các trung tâm mua sắm lớn.
  • Trường mầm non vẫn mở nhưng phụ huynh có thể con cái được ở nhà để tự chăm sóc.
  • Biên giới của Phần Lan cũng bị đóng cửa trong tuần này. Quyết định có hiệu lực đến giữa tháng Tư.

Island

  • Trường hợp đầu tiên tại Island hay còn gọi IceLand – Băng đảo được xác nhận vào ngày 28 tháng 2. Cả ba công dân IceLand này đã đi nghỉ ở miền bắc Italy, theo hãng tin Reuters.
  • Người dân Iceland được khuyên không nên đi du lịch nước ngoài. Công dân Iceland cũng được kêu gọi trở về nhà.
  • Cấm các sự kiện được tổ chức như hội nghị, buổi hòa nhạc và các sự kiện thể thao, nơi tập trung hơn 100 người.Lệnh này cũng bao gồm đám tang, đám cưới và các cuộc tụ họp tôn giáo khác.
  • Các trường cao đẳng và đại học đóng cửa và đang tổ chức giáo dục từ xa.
  • Các trường tiểu học, trung học và trường mầm non vẫn được phép dạy, với điều kiện là việc giảng dạy diễn ra trong các nhóm nhỏ được tách ra càng xa càng tốt. Tòa nhà trường học cũng nên được làm sạch hoặc khử trùng sau mỗi ngày.
  • Tất cả các tàu đến nước ngoài từ nước ngoài phải cung cấp cho Cảnh sát biển một giấy chứng nhận sức khỏe đặc biệt cho corona Vũ Hán.

Nauy

  • Trường hợp đầu tiên được xác nhận vào ngày 26 tháng 2. Người nhiễm bệnh trước đây đã từng đến Trung Quốc, Viện Y tế Quốc gia cho biết.
  • Bộ Ngoại giao ra khuyến cáo công dân nước mình không nên đi ra nước ngoài nếu không thật sự cần thiết. Tất cả công dân Nauy khi trở về nhà đều bị cách ly trong 14 ngày.
  • Sân bay và cảng đã bị đóng cửa. Chỉ có công dân Na Uy mới có thể vào được nước này.
  • Kể từ ngày 16 tháng 3, các trường mầm non, trường học và đại học của đất nước đã bị đóng cửa. Trường hợp ngoại lệ được thực hiện cho trẻ em có cha mẹ làm việc trong chăm sóc sức khỏe. Nhân viên y tế cũng đã nhận được lệnh cấm du lịch.
  • Các sự kiện công cộng với hơn 500 người bị hủy bỏ. Tiệm làm tóc, tiệm massage, hình xăm và các hoạt động tương tự đã đóng cửa. Tất cả các môn thể thao có tổ chức cũng bị hủy bỏ.
  • Người dân được khuyến khích làm việc tại nhà nếu có thể và nếu có thể cũng tránh tham gia giao thông công cộng như xe bus , tàu điện.
  • Kể từ ngày 15 tháng 3, chính phủ đã thông qua một quy định có thể cấm lưu trú trong các khu nhà và tài sản giải trí bên ngoài đô thị của chính họ.

Thụy Điển

  • Trường hợp đầu tiên được phát hiện và xác nhận tại Vùng Jönköping vào ngày 31 tháng 1. Trường hợp dương tính đầu tiên là một phụ nữ đã du lịch đến Vũ Hán Trung Quốc.
  • Bộ Ngoại giao ra khuyến cáo công dân nước mình không nên đi ra nước ngoài nếu không thật sự cần thiết.
  • Cơ quan Y tế Công cộng mời người Thụy Điển cũng giới hạn việc đi lại trong nước – đặc biệt là đến các thành phố lớn.
  • Đám đông hơn 500 người bị cấm.
  • Các trường cao đẳng và đại học đã đóng cửa và đang tổ chức giáo dục từ xa từ ngày 18 tháng 3. Trường mầm non và tiểu học vẫn mở.
  • Tất cả công dân được khuyến khích ở nhà với các triệu chứng bệnh nhẹ nhất và tránh đi thăm người già.
  • Thụy Điển đã không đóng cửa biên giới và đã quyết định cấm người dân nhập cảnh từ các quốc gia ngoài EU, bắt đầu từ ngày 19 tháng 3 và 30 ngày sắp tới.
  • Vào ngày 13 tháng 3,Thụy Điển đã được thay đổi chiến lược để chủ yếu kiểm tra những người nghi ngờ nhiễm virus corona Vũ Hán.

Cân nhắc khi mua xe điện với những nước có nhiệt độ quá lạnh như Thụy Điển

Xu hướng giảm khí thải carbon đang là định hướng mà các nhà lập pháp Thụy Điển nói riêng và Châu Âu cũng như các nước tiên tiến trên thế giới đang hướng tới tuy nhiên giới hạn của khoa học kỹ thuật vẫn cho thấy giải pháp chạy xe điện vẫn chưa đáp ứng được sự khắc nghiệt của môi trường đặc biệt là các nước Bắc Âu như : Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan, Iceland và Đan Mạch. Vì vậy người tiêu dùng cũng nên cân nhắc có nên mua xe điện ở Thụy Điển thời điểm này hay không khi giá còn quá cao và kỹ thuật vẫn còn hạn chế ?

Giới hạn kỹ thuật của xe điện vẫn còn gặp vấn đề với thời tiết lạnh thường xuyên ở các nước Bắc Âu

Bất lợi của xe điện ở Thụy Điển so với xe dùng động cơ đốt trong truyền thống trong trường hợp này đó là thay vì tận dụng luồng nhiệt thải từ động cơ để phục vụ hệ thống sưởi, xe điện cần năng lượng cấp từ pin để chạy hệ thống sưởi cũng như điều hòa. Như một điều hiển nhiên, pin bị tiêu thụ nhiều hơn đồng nghĩa với việc bạn cần sạc nó nhiều hơn, cuối cùng là làm tăng chi phí để vận hành xe. Nghiên cứu của Hiệp hội Ô tô Mỹ cho thấy khi nhiệt độ bên ngoài ở ngưỡng -6,7ºC, cứ mỗi 1.600 km, chi phí vận hành xe tăng lên 25 USD so với khi nhiệt độ môi trường vào khoảng 23,9ºC.

Trên thực tế, chủ sở hữu xe điện ở Thụy Điển ,miền Trung nước Mỹ và cả ở Canada cũng đã phát hiện ra điều này khi các đợt lạnh vừa quét qua gần đây. Khi nhiệt độ môi trường giảm mạnh, người dùng Chevy Bolts và Tesla Model 3 cho rằng phạm vi hoạt động của xe giảm ít nhất một nửa so với ngày thường. Không chỉ với nhiệt độ thấp, thời tiết quá nóng cũng sẽ tác động tiêu cực đến khả năng hoạt động của xe điện. Khi nhiệt độ môi trường ở mức 35°C, điều hòa bên trong xe cũng sẽ vận hành hết mức, lúc bấy giờ, quãng đường chạy được sau mỗi lần sạc của xe điện có thể giảm 17%, theo số liệu từ Hiệp hội Ô tô Mỹ.

Nhiệt độ quá thấp được cho sẽ là thách thức nghiêm trọng nhất mà các nhà sản xuất ô tô cần phải vượt qua nếu muốn những chiếc xe điện do họ phát triển sớm lăn bánh trên khắp các con đường trên thế giới. Kết quả một nghiên cứu gần đây thực hiện bởi Hiệp hội Ô tô Mỹ cho thấy khi nhiệt độ môi trường giảm xuống mức -6,7ºC, quãng đường mà một chiếc xe điện có thể đi được sau mỗi lần sạc giảm trung bình 41%.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau lý giải cho chênh lệch này, nhưng đáng chú ý nhất có lẽ nằm ở việc hệ thống sưởi làm việc hết công suất trong thời tiết lạnh giá sẽ “bào” đáng kể dung lượng pin, khiến cho năng lượng dành cho hệ truyền động trở nên ít hơn. Ngoài ra, chất điện phân được dùng trong pin vốn ở dạng gel hữu cơ và khi nhiệt độ càng thấp, dòng electron di chuyển càng chậm, khiến cho pin không thể hoạt động theo cách tốt nhất.

“Sức hấp dẫn của xe điện ở Thụy Điển không ngừng gia tăng nhờ vào đặc điểm thiết kế cùng với phạm vi hoạt động ngày càng được cải thiện. Nhưng ngay khi những người lái xe hiểu rằng tồn tại các vấn đề nhất định khi xe vận hành ở vùng có điều kiện khí hậu khắc nghiệt, việc bị bất ngờ khi quãng đường chạy được bỗng bị rút ngắn là điều không thể tránh khỏi”, Greg Brannon, người đứng đầu bộ phận Kỹ thuật Ô tô và Quan hệ lao động của ngành, cho biết.

Được biết, các bài test được diễn ra trong một phòng kiến với nhiệt độ được kiểm soát hoàn toàn, đồng thời mô phỏng quá trình xe chạy trong thực tế nhờ một cỗ máy tương tự như máy chạy bộ mà chúng ta hay tập thể dục. Các mẫu xe tham gia thử nghiệm bao gồm BMW i3, Chevy Bolt, Nissan Leaf, Tesla Model S và Volkswagen e-Golf. Sau khi nghiên cứu Hiệp hội Ô tô Mỹ được công bố, không lâu sau, Tesla đã có phản hồi của họ về vấn đề.

Cụ thể, người đại diện của Tesla cho rằng dựa vào dữ liệu nội bộ của công ty thu được từ hàng triệu hành trình dài của các khách hàng sở hữu Model S, công ty khẳng định ngay khi hệ thống sưởi và điều hòa làm việc, phạm vi hoạt động của xe chỉ giảm khoảng 1% khi nhiệt độ môi trường là 35ºC. Hồi tháng trước, Elon Musk trên trang cá nhân của mình từng cho biết công ty sẽ khắc phục các vấn đề có liên quan đến ảnh hưởng của nhiệt độ thấp đến pin thông qua các bản cập nhật phần mềm OTA.
Theo The Verge​

HÀNH TRÌNH ĐẾN VỚI THỤY ĐIỂN (phần tiếp)

Theo thống kê của cục thống kê thụy điển ngày 31/12/2017, có khoảng 18.700 người Việt Nam sinh sống, học tập và làm việc tại đất nước Bắc Âu này. Vậy tại sao và làm thế nào trong vòng 40 năm qua số người Việt Nam ở Thụy Điện lại tăng 1 cách đáng kể như vậy.

PHẦN II: DI CƯ THỜI BÌNH

Cuộc di cư lớn nhất của người Việt đến Thụy Điển là cuộc di cư đầu tiên với khoảng 5000 thuyền nhân Việt Nam ,từ đây họ kết hôn và sinh con (có 6929 trẻ em nguồn gốc Việt Nam sinh ra tại Thụy Điển). Trong số những thuyền nhân này có rất nhiều người có vợ/chồng đoàn tụ từ Việt Nam sang.

Con đường thứ 2 của người Việt đến Thụy Điển là do hoàn cảnh lich sử xã hội có nhiều đổi thay ở cả Việt Nam và trên thế giới. Hệ thống xã hội chủ nghĩa tại Liên Xô (cũ) và Đông Âu sụp đổ tạo nên khủng hoảng về kinh tế xã hội chính trị tại các nước xã hội chủ nghĩa trong đó có Việt Nam. Nên một số lương đông đảo nghiên cứu sinh, học sinh, sinh viên,người lao động được gửi đi đào tạo tại các nước Đông Âu trước đây bằng cách này hoặc cách khác di cư sang các nước tư bản Tây Âu và Bắc Âu và định cư lại.

Tại Việt Nam dân số tăng trưởng tỷ lệ nghịch với nền kinh tế,lực lượng lao động dư thừa. Từ những năm 90 trở đi xuất hiện nhiều các công ty xuất khẩu lao động thực hiên kết nối với các công ty nước ngoài để xuất khẩu lao động Việt Nam và phần lớn số lao động này không trở về. Thêm vào đó là chảy máu chất xám. Có rât nhiều du học sinh Việt Nam sau khi đào tạo xong ở nước ngoài cũng định cư ở lại.

Người Việt Nam di cư thời bình theo nhiều cách khác nhau: cả hợp pháp lẫn  bất hợp pháp.

Di cư bất hợp pháp là người di chuyển vào một nước mà không được sự cho phép của chính quyền nước sở tại: trốn qua đường biên giới, đường biển, hết hạn visa mà vẫn tiếp tục ở lai, có lệnh trục xuất mà bỏ trốn…….Hằng năm chính phủ Thụy Điển ngăn chặn đươc rất rất nhiều xe chở hàng có chứa người tỵ nạn, người không giấy tờ tùy thân, người không ro nguồn gốc xuất xứ từ các nước láng giềng, trong đó có người Việt Nam. Rồi khách du lịch, du học sinh, người lao động Việt Nam sau khi hết hạn visa cũng ở lại Thụy Điển mà không được sự cho phép của chính quyền. Số người này sống chủ yếu bằng việc bán sức lao động với đồng lương rẻ. Họ không được hưởng các quyền lợi gì từ bảo trợ xã hội, không được đi học, không được khám chữa bệnh…..Nếu bị phát hiện họ sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm theo các quy định của pháp luật hiện hành.

Di cư hợp pháp là một người di cư vào một nước được sự đồng ý của chính quyền nước sở tại. Người Việt Nam di cư thời bình đến Thụy Điển chủ yếu thông qua: đoàn tụ gia đình (Con cái đoàn tụ cha mẹ, vợ/chồng đoàn tụ theo chồng/vợ…), nhận con nuôi, lao động, du học, đầu tư….. Những người này đạt được các yếu cầu, điều kiện mà pháp luật Thụy Điển cho phép định cư, họ được cấp visa dài hạn, visa vĩnh viễn, quốc tịch, được hưởng các quyền lợi hợp pháp như những công dân khác: đi học, khám chữa bệnh, làm việc có đóng thuế, được trả lương xứng đáng với công sức lao đông.

Để được di cư hợp pháp mỗi người phụ thuộc vào từng trường hợp, từng yếu tố, từng quy định khác nhau của pháp luật. Mời các bạn tìm hiểu các quy định của pháp luật về các con đường di cư hợp pháp ở các phần tiếp theo.

HÀNH TRÌNH ĐẾN VỚI THỤY ĐIỂN

PHẦN I. NHỮNG THUYỀN NHÂN VIỆT NAM ĐẦU TIÊN

Trong vòng 20 năm sau biến cố lịch sử năm 1975 có khoảng 2 triệu người Việt Nam tìm cách vượt khỏi biên giới với phương tiện chủ yếu là đường biển. Rất nhiều người trong số họ đã cập bến ở Hong Kong, Thái Lan, Malaysia…..Và cũng rất, rất nhiều người trong số họ phải trả giá chính mạng sống của mình cho khát vọng về miền đất hứa xa xôi.

Cuộc di dân diễn ra dồn dập nhất là từ năm 1975 đến 1979 nó tạo ra sự khủng hoảng về thuyền nhân tỵ nạn cho Liên hợp quốc. Có ít nhất 800.000 thuyền nhân có mặt tại các trại tỵ nạn của Liên hợp quốc trong thời gian này. Năm 1979 hội nghị quốc tế khẩn cấp về vấn đề thuyền nhân Việt Nam được triệu tâp để giải quyết. Các nước tham gia bàn bạc để giải quyết Mỹ là nước tiếp nhận khoảng hơn một nửa số thuyền nhân tỵ nạn. Số còn lại giải rác đều cho các thành viên khác của Liên hiệp quôc.

Thụy Điển là một thành viên của Liên hợp quốc và là một trong những nước đặt quan hệ ngoại giao và giúp đỡ Việt Nam từ rất sớm. Việc giải quyết vấn đề về thuyền nhân Việt Nam cũng tạo ra một áp lực cho chính phủ Thụy Điển. Từ năm 1975 nhà phát ngôn của Chính phủ Anna- Greta Leijon đã khẳng đinh việc Thụy Điển chưa từng xuất hiện các trại tỵ nạn, nên việc tiếp nhận người là hết sức khó khăn. Kèm với các điều kiện về kinh tế, khí hậu và tôn giáo khác biệt khiến cho cuộc tranh luận về tiếp nhận hoặc không tiếp nhận các thuyền viên kéo dài.

Mãi đến tháng 2 năm 1979 chính phủ Thụy điển ra quyết định tiếp nhận tạm thời 250 thuyền nhân Việt Nam. Sự kiện này đánh dấu mốc lịch sử mới: lịch sử cho những thuyền nhân Việt Nam đầu tiên có mặt tại Bắc âu. Những năm tiếp theo Thụy Điển tiếp tục nhận thêm khoảng 5000 người Việt Nam. Trong khối Bắc Âu, Thụy Điển là nước có chính sách nhân đạo và tiếp nhận người tỵ nạn Việt Nam nhiều nhất.

Các thuyền nhân Việt Nam đặt chân đến Thụy Điển được hưởng các chính sách ưu đãi,hỗ trợ, sự giúp đỡ nhiệt tình của chính phủ và người dân Thụy Điển để họ làm quen, tiếp xúc, hòa mình vào cuộc sống mới.

Qua gần 40 năm cộng đồng người Việt Nam ở Bắc Âu dần dần lớn mạnh, sống rải rác khắp nơi. Nhưng tập trung nhiều nhất là khu vực phía nam của Thụy Điển vì có khí hậu ấm áp hơn. Thụy Điển nổi tiếng là đất nước xinh đẹp và yên bình với lịch sử mấy trăm năm không chiến tranh. Nên theo thời gian càng ngày càng có thêm nhiều người Việt Nam đến định cư tại Thụy điển bằng các con đường khác nhau. Những con đường định cư tại Thụy Điển này diễn ra như thế nào, mời các bạn tìm hiểu ở các phần tiếp theo.

1/4 triệu người già ở Thụy Điển có nguy cơ rơi vào nghèo đói

245 000 người già ở Thụy Điển trên 65 tuổi đang có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh nghèo đói. Tỷ lệ này của Thụy Điển còn cao hơn so với ở các nước Bắc Âu khác. Nó xuất hiện trong một báo cáo mới Sở Hưu Trí (Pensionsmyndigheter) công bố ngày hôm nay.

Người cao tuổi có thu nhập thấp đang rơi vào xu hướng mà giới truyền thông gọi là “người về hưu nghèo”. Sở Hưu Trí không sử dụng khái niệm nghèo đói trong báo cáo mới mà thay đó sử dụng sử dụng thuật ngữ “tương đối, tiêu chuẩn kinh tế thấp.”

– Phụ nữ, người ở độc thân và người lớn tuổi ở nhóm tuổi trên 65 tuổi có nguy cơ cao rơi dưới mức giới hạn lợi tức cho các tiêu chuẩn kinh tế tương đối thấp.

– Lý do chính là sự kết hợp thu giữa nhập bằng lương hưu thấp và chi phí cho nhà ở chất lượng thấp – Ole Settergren phát biểu, giám đốc bộ phận phân tích tại Sở Hưu Trí Thụy Điển.

1/4 Triệu người già Thụy Điển

Theo thống kê của Sở Hưu Trí Thụy Điển là 245 000 người (chiếm tỉ lệ 12,1 phần trăm) có độ tuổi từ 65 trở lên hoặc lớn tuổi hơn đã ở dưới tiêu chuẩn qui định năm 2017.

Trong đó tỷ lệ phụ nữ chiếm (15,2%) cao hơn nam giới (9,0 %) đáng kể, theo báo cáo.

Nói về “tiêu chuẩn kinh tế tương đối thấp” ban hành vào năm 2017 có nghĩa là thu nhập dưới 12 100 mỗi tháng sau thuế bao gồm cả các khoản phụ cấp.

Đối với những người độc thân, nếu thu nhập dưới 12.100 kr sau thuế bao gồm cả các khoảng phụ cấp sẽ gọi là thu nhập thấp hay thu nhập dưới chuẩn. Còn đối với các trường hợp sống chung mà không có con cái thì thu nhập của các đôi vợ chồng già sau khi trừ đi tiền thuế và các phụ cập là 18 300 kr.

Tỷ lệ người già có thu nhập thấp của Thụy Điển cao hơn so với các nước Bắc Âu còn lại

Eurostat, cơ quan thống kê châu Âu, đã có những tính toán cho thấy rằng tỷ lệ người cao tuổi với “tiêu chuẩn kinh tế tương đối thấp” ở Thụy Điển cao hơn so với các nước Bắc Âu khác. Ở các nước Bắc Âu nhóm này đang giảm đi trong khi ở Thụy Điển lại không thấy giảm đi.
Tỷ ở Thụy Điển gần trung bình các nước EU, theo Cơ quan Nhà trọ Thụy Điển.

– Mức đảm bảo cơ bản cho người cao tuổi có một tác động lớn đến tiêu chuẩn tình hình tài chính của người già với lương hưu thu nhập thấp. Một bất lợi của việc nâng cao mức đảm bảo cơ bản là nó là giảm lợi ích kinh tế tư nhân từ làm việc nhiều hơn, thêm Ole Settergren.
( Điều này có nghĩa là nếu như chính quyền nâng mức chuẩn lương hưu của người lớn tuổi lên thì sẽ ảnh hưởng đến những người lao động hiện tại vì họ sẽ phải lao động nhiều hơn cho việc để dành lương hưu cho mai sau).

Thậm chí tỉ lệ người già thu nhập thấp của Thụy Điển còn cao hơn theo thống kê của cơ quan Châu Âu

Theo Eurostat, Thụy Điển có tỷ lệ người cao tuổi trên 65 tuổi có thu nhập thấp có rơi vào nguy cơ đói nghèo còn cao hơn . Eurostat ước tính tỷ lệ phần trăm ở Thụy Điển lên đến 17 phần trăm thay vì 12 phần trăm như ước tính của cơ quan hưu trí Thụy Điển.

Lý do cho điều này là Eurostat sử dụng mô hình của OECD, trong khi Thụy Điển sử dụng trong phạm vi cả nước được thống kê bởi cơ quan SCB.

Congdongviet.se biên dịch và tổng hợp theo (svt.se)

Lá thư từ Thuỵ Điển – quốc gia được mệnh danh “gần-như-hoàn-hảo”

Vì đâu Thụy Điển lại được coi là một trong những đất nước tốt nhất thế giới?

Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả.

Tôi đang ngồi trong văn phòng của mình ở thành phố thông minh Hammarby Sjöstad của địa hạt Stockholm . Hôm nay là ngày lễ bánh quế vòng của Thụy Điển . Mùi cà phê rang thuần vị, không hương liệu, cũng chả bơ, chả sữa tỏa ra từ căn bếp văn phòng. Trời đã chuyển sang những ngày Thu cuối và cái lạnh đã đến thành phố rất gần.

Đất nước này là nơi những công nghệ hiện đại nhất như thành phố thông minh Hammarby Sjöstad tồn tại song song bên những nét truyền thống lâu đời giản dị đến nực cười như ngày của chiếc bánh quế vòng, nơi đến hương cà phê cũng chả cần được làm màu và gió lạnh từ lâu đã trở thành thương hiệu quốc gia.

Cuộc sống Thụy Điển


Trong tiếng Thụy Điển có một từ mà bạn không tìm thấy từ hoàn toàn giống hệt trong tiếng Anh: “lagom” – không quá nhiều, không quá ít, vừa đủ. Một niềm tin cổ cho rằng từ “lagom” đến từ từ “laget om” có nghĩa là “vòng quanh cả đội”. Khi đó, những người Viking khi uống rượu thường uống từ một cái sừng rượu chung, mỗi người uống một ngụm rồi truyền sang cho người tiếp theo… Cứ thế, sừng rượu được chia đều cho cả nhóm và điều đặc biệt là, mỗi lần uống, mỗi người chỉ lấy được một ngụm vừa đủ, không hơn. Chiếc sừng rượu chung ấy đã mãi mãi đi vào lịch sử (hoặc truyền thuyết) nhưng ý thức hệ “lagom” thì còn tồn tại, thậm chí ăn sâu bám rễ vào xã hội Thụy Điển.


Người Thụy Điển rời sở làm lúc 4, 5h để dành thời gian bên gia đình và cho các sở thích cá nhân. Họ biết làm việc vừa đủ.

Cha mẹ Thụy Điển dù rất yêu con nhưng rèn thói quen cho con đi ngủ lúc 7, 8h tối để cha mẹ có thời gian cho nhau và cho riêng mình. Họ biết yêu vừa đủ.

Những thầy cô, cha mẹ Thụy Điển mong muốn con có thời gian chơi, ra ngoài trời và vận động thể thao. Họ chỉ mong con họ học vừa đủ.

“Lagom”, dù bị chỉ trích là làm giảm tính cạnh tranh và nỗ lực trong xã hội Thụy Điển nhưng lại được coi là tiền đề của một xã hội sống chậm, sống chất lượng và đặc biệt là sống yêu thương. Những chương trình phát triển bền vững, các hoạt động, công nghệ vì môi trường, chính sách nhập cư hào sảng, những vận động tăng cường bình đẳng (màu da, giới tính và cơ hội) và ngay cả một xã hội tôn trọng cộng đồng LGBT… là kết quả của một xã hội biết đủ cho mình, dành thời gian và sự quan tâm cho những người khác, những nhóm yếu thế hơn mình.

Trong khi các cường quốc khác nói chuyện dầu mỏ, kim ngạch xuất khẩu hay đồng tiền mạnh, Thụy Điển được gọi là “a humanitarian superpower”, cường quốc nhân đạo. Họ có thời gian quan tâm và yêu thương đến thế giới khi họ thấy đủ cho mình.

Một nghịch lý kỳ lạ xảy ra ở nơi đây, giữa một xã hội biết đủ, có một thứ không bao giờ đủ với người Thụy Điển. Ấy là ý tưởng!

Gillis Lundgren đứng trước thùng xe ô tô, trên tay ôm chiếc bàn gỗ cồng kềnh. Làm sao mà nhét được chiếc bàn này vào ô tô cơ chứ, cả Gillis lẫn người bạn đồng nghiệp đều nhìn nhau lắc đầu. Không, chắc chắn phải có cách chứ! “Giời ạ, tháo hết chân bàn ra và xếp 4 cái chân xuống dưới” Gillis nói. Câu nói đó là tiền đề tạo nên huyền thoại flatpack (đóng gói phẳng) của IKEA, thay đổi mãi mãi cách chúng ta mua đồ đạc. Gillis Lundgren là một trong những nhà thiết kế đầu tiên của IKEA, cha đẻ của chiếc giá sách Billy huyền thoại, vật dụng thậm chí còn được dùng làm Billy Index, chỉ số so sánh giá tiêu dùng của các quốc gia.

Thụy Điển đứng đầu trong danh sách các quốc gia tốt đẹp

Trong một khu ổ chuột Mỹ, bọn trẻ đang lắc lư theo điệu nhạc phát ra từ điện thoại, qua ứng dụng Spotify. Những sinh viên ngồi xe bus ở Hà Nội đang chơi Candy Crush. Những đoạn ghi âm được chạy đi chạy lại từ Ấn Độ đến Nam Phi trên SoundCloud. Và trước Viber hay Facetime, thế giới kết nối, yêu thương nhau qua Skype… 10% dân số châu Âu ngủ trên những chiếc giường IKEA, còn H&M nuôi mộng mặc đẹp cho những cô cậu bé thích mặc đẹp nhưng chả có nhiều tiền…

Những cái tên ấy xuất hiện rộng rãi và thay đổi cách chúng ta sống nhiều đến nỗi chúng ta sẽ bất ngờ khi biết chúng đến từ một đất nước nhỏ xíu, chỉ có 10 triệu dân ở tận cực Bắc. Và để có khoảng 10 thương hiệu toàn cầu thành công, tôi nói cho bạn nghe, đất nước 10 triệu dân này phải có hàng tỉ ý tưởng.

Thụy Điển đứng đầu trong danh sách quốc gia tốt đẹp (Good Country Index) thực hiện trên việc tổng hợp các thống kê của Liên Hiệp Quốc và Ngân Hàng Thế giới. Danh sách này nghiên cứu so sánh 162 quốc gia thông qua 35 tiêu chí khác nhau.

Vậy vì sao đất nước bé nhỏ, biết đủ này lại cần nhiều ý tưởng đến vậy? Bạn có thể không tin: Thời tiết khắc nghiệt đóng vai trò đặc biệt trong việc này.

Người Thụy Điển biết có những thực tế họ không thể thay đổi: Trời tuyết lạnh, không một loại cây lương thực nào có thể qua mùa Đông nơi đây và trời đổ tối lúc 3h chiều trong suốt mùa Đông. Ngạn ngữ Thụy Điển có câu: “Không có thời tiết tệ, chỉ có quần áo tệ”. Nghĩa là không có hoàn cảnh nào tệ, chỉ là bạn không có cái giải quyết tốt mà thôi. Và thế là ở đây, họ cố tìm giải pháp, thậm chí giải pháp tốt hơn và tốt hơn nữa cho hoàn cảnh họ được đặt vào.

Người Thụy Điển ít khi thể hiện cảm xúc. Tôi chưa từng nhìn thấy một người Thụy Điển nào khóc. Những người bạn Nam Âu của tôi bảo người Thụy Điển lạnh, không thể hiện cảm xúc bởi ở nước họ, việc bật khóc hay gào thét ở chốn đông người không đến nỗi “tuyệt chủng” như ở Thụy Điển. Nếu có lý giải nào cho chuyện này, tôi sẽ dùng lý giải rằng: người Thụy Điển đã quên mất cách kêu gào để than trách hay tìm sự giúp đỡ. Mùa Đông dài tối tăm, những ngôi nhà cách nhau cả dặm dạy họ cách bình tĩnh, tự tìm cách này hay cách khác giải quyết các vấn đề của mình.

Một ngày tháng 11/2016, một cơn bão tuyết tràn xuống Stockholm. Chưa có bất kỳ một sự chuẩn bị nào: Những chiếc ô tô chưa được thay bánh xe mùa Đông, những đôi ủng tuyết vẫn nằm im lìm trong kho, những công nhân lái xe dọn tuyết làm việc bán thời gian vẫn chưa vào mùa làm việc: Stockholm hỗn loạn. Hệ thống xe bus phải tạm ngừng hoạt động, bọn trẻ được nhà trường gửi về nhà, nhiều người lái xe ô tô phải bỏ xe lại trên phố và đi bộ về nhà. Chúng tôi, phần đông vẫn kẹt ở văn phòng mà chưa thể tìm cách về nhà.

“Ngày mai mọi chuyện lại ổn thôi,” một chị đồng nghiệp của tôi nói. “Chính quyền thành phố sẽ giải quyết nhanh gọn việc này”. Nhìn ra ngoài trời tuyết, những hàng xe ô tô bị bỏ lại trên đường và xe cào tuyết không thể di chuyển, tôi tự hỏi, chị ấy lấy đâu ra niềm tin mãnh liệt như thế vào chính quyền thành phố.

Vậy mà sáng hôm sau, chưa đầy 8 tiếng đồng hồ, tuyết vẫn rơi, nhưng đúng là giao thông đã thông suốt.

Mỗi khi căn hộ tôi ở có trục trặc gì về sưởi hay điện, tôi thường gọi đội sửa chữa của tòa nhà. Tôi để khóa ở chế độ đặc biệt để chìa khóa của đội sửa chữa có thể mở được cửa nhà tôi và tôi bỏ đi làm. Trong ngày, đội sửa chữa tới, mở cửa, sửa chữa rồi dời đi.

“Con không sợ họ lấy trộm thứ gì à?” mẹ tôi ngạc nhiên khi thấy tôi làm như thế. Không hề, bởi ở đây ai cũng làm thế. Tôi cũng như nhiều người Thụy Điển khác tin tưởng đội sửa chữa của tòa nhà, những người luôn làm việc chuyên nghiệp, đúng với uy tín của công ty mà họ đang đeo logo.

Thụy Điển là nước ít tham nhũng thứ 4 trong danh sách nhận thức tham nhũng (CPI) của Tổ chức minh bạch Thế giới năm 2016

Người dân tin vào chính quyền, người dân tin vào doanh nghiệp, người dân tin vào nhau… Để làm được điều này, xã hội Thụy Điển có hai tiền đề vô cùng quan trọng: Ý thức tự giác của người dân và một hệ thống điều hành minh bạch và liên kết cao của chính quyền.

Thụy Điển là nước ít tham nhũng thứ 4 trong danh sách nhận thức tham nhũng (CPI) của Tổ chức minh bạch Thế giới năm 2016.

Nếu như ở phần trước, tôi nói rằng đất nước này luôn khát khao ý tưởng mới thì một yếu tố mấu chốt giúp rất nhiều ý tưởng đó thành hiện thực, biến các cậu bé mê code thành các CEO của các start-up thành công, biến Stockholm thành thủ đô start-up mới của thế giới chính là một hệ thống minh bạch và một xã hội có niềm tin.

“Open Stockholm” là một chiến dịch của chính quyền thành phố Stockholm triển khai từ năm 2011 để biến Stockholm thành thành phố thông minh nhất thế giới. Chính quyền thành phố cam kết mở các database mà chính quyền thành phố có về giao thông, dân số, địa lý, môi trường, thông tin các tòa nhà… để các nhà khởi nghiệp có thể sử dụng để xây dựng các ứng dụng thông minh giúp ích cho công dân thành phố. Chiến dịch này đã mang rất nhiều ý tưởng thú vị thành các ứng dụng hữu ích như app tìm kiếm chỗ ngoài trời nhiều nắng để sưởi nắng (sử dụng database về thời tiết và địa lý) hay app giúp các bác tài xe tải kiếm chỗ đỗ và dỡ hàng (sử dụng database địa lý và giao thông).

Vậy đấy, một hệ thống xã hội ưu việt, một quốc gia công nghệ cao được xây dựng bằng niềm tin – nghe cũng chả khác mấy một câu đùa.

À, bạn có thể sẽ hỏi tôi là ai khi tôi viết bài viết này. Tôi không phải một người Thụy Điển. Tôi là một cô gái Việt Nam may mắn được gắn bó và yêu Thụy Điển, yêu những thiết kế tối giản và không gian Bắc Âu trắng bóc trên sàn màu gỗ phong. Và như tôi vẫn viết trong cuốn sách về tình yêu đa văn hóa của mình: Tôi yêu đủ nhiều để yêu thích việc quan sát, tìm hiểu điều gì làm nên một đất nước gần như hoàn hảo!

IKEA và HM là 2 thương hiệu hàng đầu của thế giới trong lĩnh vực nội thất gia đình và quần áo thời trang

Tác giả các cuốn sách: “Yêu một cô gái Việt” và “Anh chồng Stockholm, người tình Paris và cậu bạn thân Bangkok”

* Đất nước gần như hoàn hảo: Tựa đề bài viết lấy cảm hứng từ tên cuốn sách “Những người gần như hoàn hảo – Sự thật về điều kỳ diệu Bắc Âu” (The Almost Nearly Perfect People – The truth about the Nordic miracle) của tác giả người Anh Michael Booth.

Thụy Điển đóng cửa bớt các nhà tù vì thiếu tù nhân

Tại Thụy Điển có quá nhiều nhà tù nhưng lại không có đủ tù nhân. Chính vì lý do này mà gần đây quốc gia châu Âu này quyết định đóng cửa bốn nhà tù và một trung tâm tạm giam.

Tại Thụy Điển có quá nhiều nhà tù nhưng lại không có đủ tù nhân. Chính vì lý do này mà gần đây quốc gia châu Âu này quyết định đóng cửa bốn nhà tù và một trung tâm tạm giam.

Vấn đề không phải là tình trạng phạm tội giảm đi ở Thụy Điển. Trong thực tế, tỷ lệ tội phạm đã tăng nhẹ, nhưng đúng hơn là Thụy Điển tập trung vào việc cải tạo tội phạm hơn là bắt nhốt họ.
Số lượng tù nhân đã giảm 6% từ năm 2011 đến năm 2012. Còn tại Hoa Kỳ số lượng tù nhân đã vượt hơn sức chứa đến 40%.
Tờ New York Times đã nhấn mạnh sự tương phản trong bài xã luận vào tuần trước, miêu tả những điều mà Mỹ có thể học hỏi từ các nhà tù châu Âu, nơi mà phần lớn thời gian thụ án của các tù nhân chỉ dưới 12 tháng, trong khi ở Mỹ trung bình là ba năm.

Không chỉ riêng về thời gian ở tù, ở châu Âu, tù nhân cũng được đối xử khác hơn. Nhà tù cho tù nhân nhiều quyền tự do cá nhân hơn, hướng họ đến việc hòa nhập lại với xã hội. Điều đó lại có kết quả thay vì khóa chặt họ trong các song sắt.
Phạm Uyên (Theo Viral Novelty)