Những con đường lát sỏi ở có thể lạnh và phủ tuyết trong mùa đông, nhưng thành phố phát triển nhanh nhất Châu Âu lại một trong những nơi khởi nghiệp ‘nóng’ nhất trên thế giới và là nơi thu hút các nhân tài quốc tế.
Với số dân chưa tới một triệu người, thủ đô của Thụy Điển là cái nôi của Skype, Spotify và Mojang. Nơi đây chỉ thua Thung lũng Silicon về số công ty trị giá giá tỷ đô tính trên đầu người, theo công ty đầu tư Atomico.

Chất lượng cuộc sống
Khi tuyết tan vào đầu xuân, thành phố là nơi trong xanh nhất trên thế giới. Nằm trên 14 hòn đảo, hai phần ba diện tích của Stockholm là nước hoặc cây xanh.
Người dân nơi đây rất coi trọng việc thưởng ngoạn khung cảnh trong lành.
Chưa tới 1% người đi làm ở Thụy Điển làm việc hơn 50 giờ một tuần, một trong những tỷ lệ thấp nhất trong khối OECD.
Chất lượng cuộc sống nơi đây phải nói là tuyệt hảo.
Những cặp vợ chồng mới sinh con được nghỉ 480 ngày để chăm sóc con nhỏ, và họ được quyền phân chia số ngày này ra giữa bố và mẹ.
Việc nuôi con nhỏ được nhà nước trợ cấp rất nhiều. Cho nên không có gì ngạc nhiên khi Thụy Điển được xem là nơi tốt nhất dành cho gia đình, theo một khảo sát của ngân hàng HSBC trong năm 2015.

“Đạt điểm tuyệt đối 10 trên 10,” Adam Webb, 34 tuổi, doanh nhân người Anh có một con nhỏ, nói.
“Mọi thứ đều được tổ chức sao cho những người có con nhỏ được hỗ trợ tốt nhất, từ việc cho phép những người cha được nghỉ làm nhưng vẫn lãnh gần trọn lương, cho tới việc những ai có xe nôi được đi xe buýt miễn phí.”
Ngành thiết kế và thời trang của Thụy Điển, đứng đầu là những thương hiệu toàn cầu như Ikea và H&M, thu hút rất nhiều người nước ngoài đến làm việc.
Các lĩnh vực phát triển mạnh khác của thành phố như khoa học, kỹ thuật và công nghệ thông tin cũng có rất nhiều việc làm.
Là thiên đường của những người lập dị, Stockholms hãnh diện về điều mà tạp chí Vogue gần đây đánh giá thành phố là ‘nơi hay ho nhất châu Âu’.
Trên đảo Sodermalm, nằm phía nam trung tâm thành phố, có những cửa hàng băng đĩa độc lập vẫn đang làm ăn phát đạt.
Những cửa hàng này tạo nên một khung cảnh cũ cũ với rất nhiều những quán cà phê ấm cúng.
Tất cả tạo khung cảnh rất thích hợp cho những cuộc tình kiểu Scandinavia không bao giờ lỗi thời, phảng phất mùi khói cà phê mới pha thơm lừng.
Ngành thiết kế và thời trang hùng mạnh ở quốc gia này, dẫn đầu là các thương hiệu hàng đầu thế giới như Ikea và H&M, là các nhà tuyển dụng thu hút nhiều nhân viên nước ngoài tới làm việc.
Thành phố cũng là thị trường việc làm tấp nập cho các ngành khoa học, xây dựng dân dụng và IT.

Tuy nhiên, chuyển tới sống và làm việc tại thủ phủ lớn nhất của quốc gia vùng Bắc Âu này không phải là không có vấn đề gì, nhất là trong những ngày lạnh lẽo, tối tăm mùa đông, và trong chuyện phải trả mức thuế cao khét tiếng ở Thuỵ Điển.
Dưới đây là một số nét chính bạn cần cân nhắc trước khi quyết định chọn Thuỵ Điển làm nơi dừng chân dài hạn sắp tới.
Chỗ ở
Những công ty quốc tế lớn như Spotify, H&M và Ericsson thường giúp nhân viên nước ngoài về chỗ ở trong ba tháng đầu ký hợp đồng ở Stockholm.
Nhưng những người khác đến thành phố này phải đối mặt với một thị trường bất động sản kỳ lạ và tình trạng thiếu hụt căn hộ nghiêm trọng.
Hơn một phần ba dân Thụy Điển sống trong những căn nhà thuê. Phân nửa trong số nhà này thuộc sở hữu của các hội đồng địa phương và các công ty cho thuê của nhà nước, và việc cho thuê được thực hiện với một số giới hạn nhất định.
Nếu bạn may mắn có được hợp đồng trực tiếp để thuê nhà kiểu này thì bạn có thể sống ở căn hộ đó trọn đời.
Người nước ngoài được hoan nghênh đăng ký thuê nhưng ở Stockholm họ phải xếp sau khoảng nửa triệu người dân địa phương đã đăng ký trước họ, và thời gian chờ đợi để đến lượt trung bình là chín năm.

Điều này khiến thị trường cho thuê lại trở nên rất cạnh tranh.
Người dân Thụy Điển thường cho thuê lại những căn hộ mà họ đã thuê được sau khi họ mua được nhà riêng hoặc dọn về sống chung với người yêu, người bạn đời.
Theo Cục Thống kê Thụy Điển, số liệu trong tháng 10/2015 cho thấy chi phí thuê trung bình một căn hộ hai phòng ngủ ở Stockholm là 6.518 kronor, tức tương đương 783 đô la Mỹ một tháng.
Tuy nhiên, khi căn hộ được đem cho thuê lại thì trở nên mắc hơn bất chấp những quy định được đưa ra nhằm đảm bảo rằng người thuê không phải trả thêm nhiều hơn 15% so với số tiền những người cho họ thuê lại phải trả.
“Kiếm chỗ ở là khó khăn lớn nhất khi chuyển đến Stockholm… nhưng chính quyền đang tìm cách giải quyết vấn đề,” Julika Lamberth thuộc Stockholm Business Region, một công ty do nhà nước cấp vốn với mục tiêu là làm tăng đầu tư vào thành phố, nói.
“Đừng ngại nhờ công ty nơi bạn làm việc giúp đỡ… và cần nhất là bạn phải đăng quảng cáo là mình đang cần thuê nhà trên các trang mạng xã hội như Facebook.”
Giao thông thuận tiện
Một lý do khiến nhiều người muốn sống ở trung tâm thành phố là do khu vực này nhỏ gọn, giúp tiết kiệm thời gian đi làm.
Bỏ ra 790 kronor (95 đô la), bạn có thể mua một vé tháng đi lại bằng các phương tiện xe điện ngầm, tàu hỏa và xe buýt ở khắp các khu vực trong thành phố.

Hoặc bạn có thể học theo nhiều người dân thành phố là đi lại bằng xe đạp.
“Tôi cảm thấy may mắn hơn rất nhiều so với bạn bè ở London hay Bắc Kinh, những người phải mất ba tiếng đồng hồ di chuyển mỗi ngày,” cô Irina Jingqi Liu, 28 tuổi, nói.
Cô sống ở vùng ngoại ô Sundbyberg phía bắc và đi làm bằng tàu điện ngầm chỉ mất có 15 phút để đến trung tâm thành phố.
“Bạn tiết kiệm được rất nhiều thời gian đi lại ở Stockholm. Nhờ vậy tôi tiết kiệm được năng lượng để tham gia các hoạt động khác,” cô nói.
Rào cản ngôn ngữ
Người dân Thụy Điển đứng đầu thế giới về khả năng nói tiếng Anh như một ngôn ngữ thứ hai, theo chỉ số thông thạo Anh ngữ toàn cầu của EF.
Đa số những công ty quốc tế lớn cũng như nhiều công ty công nghệ tuyển dụng người tài từ nước ngoài đều sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ làm việc.
Tuy nhiên, đối với những ai chuyển đến Thụy Điển mà chưa có công việc sẵn thì việc biết tiếng Thụy Điển là một lợi thế lớn trong một thị trường lao động có trình độ cao và rất cạnh tranh.
Tỷ lệ thất nghiệp đối với người dân Thụy Điển là chưa tới 8% nhưng lại tăng vọt lên đến 17% đối với những người sinh ra ở nước ngoài, theo Cục Thống kê Thụy Điển.

Chính phủ Thụy Điển tổ chức các lớp học ngôn ngữ miễn phí cho di dân, gọi là SFI.
“Có vẻ lạ lùng khi mà rất nhiều công việc đòi hỏi biết tiếng Thụy Điển khi hầu như tất cả mọi người đều rất giỏi tiếng Anh,” Briton Webb, người chuyển đến Stockholm từ Paris cùng người bạn đời Thụy Điển và con gái hồi năm 2014, nói.
Ông hiện đang điều hành Gymgo, một công ty kinh doanh dịch vụ phòng tập thể hình cùng một đồng nghiệp người Anh.
Ông cho biết ông và người bạn đã nhờ đến ALMI, một cơ quan do chính phủ tài trợ để tư vấn miễn phí cho các doanh nhân nước ngoài, để giúp xử lý công việc giấy tờ.
“Mở công ty ở đây thực sự rất là nhanh nhưng nếu không nhờ ALMI thì bạn sẽ rất vất vả. Họ giúp đỡ chúng tôi rất nhiều với các công việc hành chánh và dịch thuật.”
Xin thị thực
Các công dân châu Âu và Na Uy được phép làm việc ở Thụy Điển hay chuyển đến Thụy Điển để tìm việc mà không cần thị thực.
Tuy nhiên, công dân từ hầu hết các nước khác nhìn chung cần phải gửi đơn đến Sở di dân(Migrationsverket) để xin giấy phép làm việc và cần chứng minh rằng họ đã được một công ty Thụy Điển đồng ý tuyển dụng.
Có một số ít ngoại lệ.
Thị thực làm việc với thời hạn một năm được cấp cho những ai từ 18 đến 30 tuổi đến từ Úc, Canada, New Zeland và Nam Hàn.
Những ai chuyển đến Thụy Điển để sống với bạn đời người Thụy Điển hay người nước ngoài đã có giấy phép làm việc có thể xin giấy phép cư trú trước khi tìm được việc làm.

Môi trường làm việc
Stockholm coi trọng sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống hơn bất kỳ thủ đô nào khác trên thế giới.
“Đó là một sự khác biệt lớn so với khi tôi làm việc ở Anh, nơi mà các khách hàng muốn liên lạc trong những ngày cuối tuần và cả buổi tối,” Ameek Grewal, người Canada 29 tuổi chuyển từ London đến trụ sở Bắc Âu của ngân hàng Citibank một năm trước, nói.
Mặc dù lúc đầu có cảm thấy ‘bực mình’ khi phải chờ đợi lâu khách hàng mới trả lời, giờ đây anh đã cảm thấy thích sự ‘tôn trọng lẫn nhau’ ở Thụy Điển.
“Tôi phải đợi đến ngày làm việc mới gọi điện hoặc email khách hàng và tôi cũng biết rằng không ai gọi điện đến làm phiền tôi khi tôi đang đi nghỉ,” Grewal nói.
Bình đẳng giới
Thụy Điển thường được khen ngợi là nơi có tỷ lệ các bà mẹ làm việc cao nhất ở châu Âu và mới đây được Diễn đàn Kinh tế Thế giới xếp thứ tư trong danh sách bình đẳng giới trên thế giới.
“Anh sẽ cảm thấy rằng các công ty ra quyết định dựa trên năng lực và khả năng chứ không phải vì anh là nam giới hay phụ nữ,” Jingqi Liu, một quản lý dự án IT đến từ Trung Quốc, nói.
Tuy nhiên, cô cho biết một số phụ nữ người nước ngoài phải đối phó với một xã hội quân bình hơn trong các mối quan hệ bên ngoài công sở. Ở đây, tính ga lăng của nam giới hoàn toàn không có.
“Nam giới không dám giúp đỡ phụ nữ với những việc như xách giỏ bởi vì điều đó không đúng – họ sợ rằng phụ nữ sẽ cảm thấy bị xúc phạm,” cô giải thích. “Nhiều người bạn của tôi cũng than phiền rằng các hóa đơn đều phải chia đều ra.”
Kết bạn
Về lĩnh vực giao tiếp xã hội, Thụy Điển được xem là nơi tệ nhất trên thế giới để người nước ngoài có thể tìm bạn mới, theo khảo sát của ngân hàng HSBC.
“Người Thụy Điển rất lịch sự, nhưng họ không nói chuyện phiếm. Và mặc dù họ trông có vẻ rụt rè nhưng thực ra đó là bởi họ tôn trọng sự riêng tư của bạn,” các tác giả của báo cáo này cho biết.
Tuy nhiên cũng theo khảo sát này thì ‘một khi bạn đã có bạn là người Thụy Điển, bạn sẽ thấy họ rất gắn bó và nồng nhiệt’.
Nguồn BBC tiếng Việt.