Một chủ đề rất đáng được quan tâm của chúng ta, mỗi người Việt Nam đang sống tại Thuỵ Điển. Đó là khi về già, chúng ta được nhận lương hưu như thế nào?
Có 4 câu hỏi cần được trả lời
- Tuổi nào được nhận lương hưu ?
- Cơ sở tính lương hưu? Chúng ta sẽ nhận được bao nhiêu?
- Nếu có lương hưu thì có được sống ở bất kỳ đâu chúng ta muốn hay không mà không ảnh hưởng đến khoản tiền này?
- Có cách nào để tăng lương hưu lên hay không?
Dưới đây sẽ là giải đáp cho 4 câu hỏi trên :
1. Tuổi nào được nhận lương hưu: Bạn sẽ được quyền quyết định tuổi bạn được nhận lương hưu, nhưng không sớm hơn tuổi 62
Thông thường, người Thuỵ Điển nhận lương hưu từ tuổi 65. Bạn càng nhận lương hưu muộn thì tiền lương hưu của bạn càng cao.
Vì thế người ta không muốn nhận lúc 62 tuổi vì tiền lương sẽ thấp đi và cũng không nhận muộn quá vì sợ rằng không biết mình được hưởng mấy năm mà đã đi gặp các cụ rồi.
2. Cơ sở tính lương hưu và chúng ta sẽ nhận được bao nhiêu? Về cơ bản cơ sở tính lương hưu dựa trên số tiền mà bạn đóng vào quỹ lương hưu của bạn cho cơ quan quản lý, tương đương 18,5% lương trước thuế.
Lương hưu bạn nhận được không phải là tỉ lệ % trên tiền lương của những năm cuối cùng trước khi nghỉ hưu mà dựa vào tổng số tiền cá nhân bạn đã đóng vào quĩ lương hưu của cả cuộc đời đi làm của bạn.
Người ta chia số tiền đó cho 480 tương đương khoảng 40 năm làm việc để được số tiền đóng bảo hiểm tiền lương một tháng.
Sau đó lấy số tiền đóng vào quĩ lương trung bình trong 40 năm chia cho 18,5% là tỉ lệ bạn đã đóng cho quĩ lương hưu để được tiền lương trung bình mỗi tháng trong 40 năm qua.
Số tiền đó lại nhân với 56% hoặc 58% để ra mức lương mà bạn sẽ nhận được. Tất nhiên là còn phải điều chỉnh tỉ lệ lạm phát, khả năng sinh lời của quĩ lương của bạn nữa.
Chính phủ mang 16% quĩ lương hưu của bạn để đầu tư vào trái phiếu chính phủ hoặc tương tự để đảm bảo số tiền bạn nộp đó không bị mất giá vì lạm phát. 2,5% còn lại đi đầu tư vào các cổ phiếu, trái phiếu, tài sản khác có độ rủi ro cao hơn nhưng lợi nhuận cũng cao hơn. Nếu việc đầu tư này có lợi nhuận cao thì quĩ lương hưu của bạn cũng tăng lên và bạn sẽ được nhận nhiều lương hưu hơn.
Trung bình mỗi năm số tiền bạn đóng vào quĩ lương hưu sẽ được lãi khoảng 2% một năm. Vì thế sau 40 năm, tổng số tiền trong quĩ lương hưu của bạn sẽ tăng khoảng 1,5 lần. Để dễ hiểu, tôi đưa ra 1 ví dụ tính lương hưu như sau:
Cụ thể: Bạn A sinh năm 1980, sang Thuỵ Điển năm 2000, năm 2005 bạn bắt đầu đi làm. Tiền lương bạn nhận được từ năm 2005-2010 là 20,000kr tháng. Từ năm 2010-2011 bạn không đi làm vì có con nhỏ.
Trong giai đoạn này bạn nhận tổng cộng 100,000kr từ Forsakringskassan tiền nuôi con.
Sau đó từ năm 2011 đến 2021 bạn đi làm trở lại, mức lương của bạn là 25,000kr một tháng.
Sau đó bạn tạm tính là bạn sẽ tiếp tục làm việc đến năm bạn 65 tuổi với mức lương 30,000kr một tháng.
Vậy số lương bạn sẽ nhận được là bao nhiêu?
Giả sử bạn chọn tuổi để nhận lương hưu là 65 tuổi, năm 2045. Số năm đi làm của bạn là : 5+10+25=40 năm
• Tổng số tiền lương bạn đã nhận =20,000kr/tháng12 tháng * 5 năm + 100,000 + 25,000kr1210 + 30,000kr12*25=12,322,000kr.
• Tổng số tiền bạn đã đóng vào quĩ lương hưu=12,322,000*18.5%=2,279,570kr.
• Chính phủ đã mang số tiền này đi đầu tư để sinh lời. Nếu mức sinh lời khoảng 2%/năm thì số tiền trong quĩ lương hưu của bạn thực tế sẽ gấp khoảng 1.5 lần số tiền bạn đã nộp và tổng số sẽ là: 2,279,570*1.5=3,540,000kr.
• Số tiền này chia cho 480 tháng làm việc chuẩn cho mỗi người để được số tiền trung bình mỗi tháng bạn nộp vào quĩ tiền lương. 3,540,000/ 480=7,314kr.
• Như vậy lương của bạn trước thuế bình quân trong 40 năm sẽ được tính = 7.314kr/18.5%=39,500kr.
Vì sao lương bạn đi làm chỉ có 30,000kr mà ở đây lại có mức trung bình là 39,500kr.
Đó là tại vì tiền lương 20,000kr của 40 năm trước qui đổi về mức lương của hiện tại thì tương đương 44,000kr với mức lạm phát trung bình 2% một năm. Do đó, lương trung bình của bạn là 39,500kr. Đó chính là sự công bằng trong cách tính lương hưu ở Thuỵ Điển.
• Bạn sẽ nhận được lương hưu tương đương 56% tiền lương lúc bạn đi làm. Số lương hưu bạn sẽ nhận được = 39,500kr*56%=22,140kr. Số này đương đương 74% lương bạn đi làm những năm cuối cùng(30,000kr/tháng).
3. Lương hưu có được nhận khi bạn sống ở nước ngoài?
Câu trả lời là: Khi nào bạn còn sống là khi đó bạn còn được nhận lương hưu do chính bạn đóng cho dù bạn sống ở bất kỳ đâu trên trái đất này.
4. Có cách nào để tăng tiền lương hưu lên không?
Câu trả lời là có thể nhưng không dễ vì cách tính lương hưu ở Thuỵ Điển khá là công bằng.
Vì thế bạn đóng càng sớm thì càng tốt và càng nhiều thì càng có lợi cho bạn sau này. Một cách thủ công nhất là trả tiền lương hưu vào các quĩ lương hưu tư nhân. Khi đó, bạn có thể được nhận 2 khoản lương hưu khi về già. Một của nhà nước và một của tư nhân. Người viết bài này không cho rằng đây là cách tốt.
Trên đây là một số giải đáp cho thắc mắc về cách tính lương hưu ở Thuỵ Điển.
Nguồn : Facebook.
