Đôi khi có những bất ngờ xảy ra trong cuộc sống buộc bạn phải nghỉ việc để giải quyết nó chẳng hạn như: chuyển nhà, tham dự đám tang hay hay đám cưới trong gia đình hoặc một ca cấp cứu nha khoa.
Ngay cả những người đã làm việc lâu dài ở Thụy Điển có thể không biết chính xác quyền của họ là gì trong những tình huống này, và thực tế nó cũng có sự khác biệt đáng kể giữa các lĩnh vực và chủ công ty, hãng xưởng.
Theo luật lao động Thuỵ Điển thì chủ lao động phải cung cấp kỳ nghỉ có lương tối thiểu 25 ngày mỗi năm cho nhân viên toàn thời gian bên cạnh đó một số trường hợp được cung cấp nghỉ nhiều hơn thế và cũng có thể yêu cầu nghỉ không lương.
Nhưng trong một số tình huống đặc biệt, bạn có thể được nghỉ ngoài 25 ngày đó (hoặc bất kể phụ cấp tại nơi làm việc của bạn).
Trong một số trường hợp, việc nghỉ phép này được quy định bởi pháp luật, trong một số trường hợp nhất định cho phép nghỉ việc không lương.
Nhưng hầu hết thời gian, đây là những quyền được quy định trong các thỏa thuận thương lượng tập thể (Kollektivavtal) bao gồm đại đa số người lao động ở Thụy Điển, hoặc có thể trong các hợp đồng lao động cá nhân.
Bạn có thể tìm phần liên quan đến nghỉ phép (‘nghỉ phép ngắn hạn có lương’), thường đề cập đến khoảng thời gian tối đa một ngày làm việc mà bạn có thể nhận được toàn bộ lương của mình.
Trong những trường hợp khác, quyết định cho nghỉ phép sẽ do người chủ dụng lao động quyết định.
Nếu chủ nhân của bạn từ chối cho bạn nghỉ phép có lương, bạn có thể yêu cầu được bù phần thiếu hụt đó bằng một khoảng phụ cấp khác thường có tên gọi là Tid-bank.
Dưới đây là một số trường hợp khác nhau có thể xảy ra và những gì bạn được hưởng trong mỗi tình huống.
1.Để gặp bác sĩ hoặc nha sĩ
Nếu bạn cần đến gặp bác sĩ hoặc nha sĩ trong giờ làm việc, bạn có quyền yêu cầu nghỉ với tên gọi là :”tjänstledigt” , đây là thời gian nghỉ không lương và chủ lao động không có quyền từ chối.
Một số thỏa thuận tập thể sẽ bao gồm các trường hợp này và bao gồm quyền được nghỉ phép có lương (được gọi là phép) cho các cuộc hẹn khám bệnh, vì vậy bạn nên kiểm tra thỏa ước tập thể hoặc hợp đồng lao động hoặc sổ tay hướng dẫn của mình.
Thỏa thuận hoặc hợp đồng cũng có thể bao gồm thông tin về loại cuộc hẹn khám bệnh cụ thể được chi trả; ví dụ, bạn có thể được phép nghỉ có lương cho một ca cấp cứu (akut), ngược lại không được hưởng lương nếu đó là một cuộc hẹn thông thường, trong trường hợp đó, bạn có thể phải sắp xếp nó ngoài giờ làm việc hoặc nghỉ phép hàng năm hoặc không lương.
Nếu bạn có tùy chọn sử dụng giờ giấc linh hoạt, bạn có thể đến gặp bác sĩ hoặc nha sĩ trong thời gian làm việc nếu bạn làm bù giờ sau đó.
Nghỉ ốm đau thuộc một danh mục khác, bạn có thể tham khảo thông tin chi tiết trong một bài viết dưới đây:
Qui định luật pháp khi nghỉ bệnh dành cho người lao động Thụy Điển
2. Tổ chức đám cưới của bạn hoặc một sinh nhật đặc biệt
Luật việc làm của Thụy Điển không cấp cho bạn quyền được nghỉ trong những dịp này, nhưng tin tốt là một số thỏa thuận tập thể có, đặc biệt là đối với sinh nhật “tròn số”, chẳng hạn như sinh nhật lần thứ 50 của bạn.
Nếu bạn thuộc phạm vi điều chỉnh của thỏa ước tập thể, bạn nên đọc các quy tắc liên quan trước khi sử dụng kỳ nghỉ hàng năm cho những dịp này. Nếu những sự kiện này như sinh nhật lần thứ 50 của bạn rơi vào cuối tuần hoặc ngày lễ, bạn sẽ không được nghỉ phép có lương riêng cho một ngày nghỉ phép.
Nếu đó là đám cưới của người khác hoặc một loại sự kiện đặc biệt khác, bạn khó có thể được nghỉ phép có lương mà không cần sử dụng quyền nghỉ phép hàng năm (25 ngày phép).
Tuy nhiên, một trường hợp mà bạn có thể tăng khả năng thương lượng là khi bạn đang thương lượng các điều khoản tuyển dụng trước khi bắt đầu một công việc mới.
Nếu bạn đã đặt lịch đi du lịch hoặc các cam kết chẳng hạn như đám cưới gia đình, bạn có thể thương lượng để nhận những việc này là nghỉ phép có lương hoặc không lương, nhưng điều đó sẽ do chủ nhân mới của bạn quyết định.
3.Chuyển nhà
Bạn vừa mua căn nhà đầu tiên ở Thụy Điển? Hay bạn phải chuyển nhà do hết hạn hợp đồng và không được thuê tiếp do mướn nhà không chính chủ ?
Một số thỏa thuận tập thể bao gồm một ngày nghỉ phép có lương vào ngày chuyển nhà, nhưng điều này không đặc biệt phổ biến.
Trong các trường hợp khác, bạn có thể phải xin nghỉ ngày đó là ngày nghỉ phép không lương hoặc sử dụng một trong những ngày nghỉ hàng năm của mình.
4.Chăm sóc người thân bị bệnh
Nếu bạn cần nghỉ việc vì lý do gia đình ốm đau, tai nạn hoặc “lý do gia đình khẩn cấp” khác cần sự hiện diện của bạn, bạn có quyền làm điều đó theo Luật (1998: 209) với tên gọi “om rätt till ledighet av trängande familjeskäl ” ( luật về quyền nghỉ việc vì lý do gia đình cấp bách). Không có qui định về thời gian tối thiểu số ngày nghỉ trong trường hợp này.
Luật này không đảm bảo cho bạn quyền được trả lương trong thời gian nghỉ phép này, nhưng một số thỏa thuận tập thể hoặc hợp đồng lao động bao gồm điều khoản đảm bảo tiền lương cho một số ngày nhất định – trong trường hợp này, bạn thường sẽ chỉ được trả nếu bạn đã đã vượt qua thời gian thử việc sáu tháng của bạn.
Các trường hợp khẩn cấp có thể bao gồm bệnh nặng hoặc thương tích của một thành viên thân thiết trong gia đình; không chỉ gia đình trực hệ, mà còn cả ông bà, cháu gái và cháu rể chẳng hạn (một lần nữa, hãy kiểm tra thỏa ước tập thể của bạn nếu bạn có, thường định nghĩa thuật ngữ ‘họ hàng gần’).
5.Đi dự đám tang
Luật tương tự có thể áp dụng cho việc tham dự đám tang của một thành viên thân thiết trong gia đình, hoặc nếu bạn cần thời gian để phân loại di sản của người thân đã qua đời. Do đó, các quy định tương tự cũng được áp dụng. Bạn không có quyền được trả lương trong thời gian nghỉ phép này, nhưng một số thỏa thuận tập thể bao gồm quyền được nghỉ phép có lương nếu bạn đã qua thử việc.
6.Tham dự uộc phỏng vấn cho một công việc mới
Có lẽ sẽ không có gì ngạc nhiên khi nếu bạn đang tìm kiếm một công việc mới theo ý muốn của mình, thì người sử dụng lao động hiện tại của bạn không có nghĩa vụ phải cho bạn thời gian nghỉ để tham gia một cuộc phỏng vấn. Lựa chọn tốt nhất ở đây thường là sử dụng kỳ nghỉ hàng năm của bạn.
Nhưng có một ngoại lệ.
Nếu bạn bị sa thải khỏi công việc của mình (uppsagd, trái ngược với sa thải được gọi là avskedad), Đạo luật bảo vệ việc làm của Thụy Điển sẽ được áp dụng. Điều này cho phép nhân viên có quyền “nghỉ việc hợp lý, trong khi vẫn được hưởng các quyền lợi việc làm” để tìm việc làm. Nếu bạn có một thỏa ước tập thể, điều đó có thể quy định chính xác những gì được định nghĩa là “hợp lý”.
Nói chung, trong hầu hết các tình huống khác với những tình huống nêu trên, bạn sẽ cần phải làm việc trong những ràng buộc của kỳ nghỉ hàng năm theo hợp đồng của bạn.
7.Đi dự đám tang
Luật tương tự có thể áp dụng cho việc tham dự đám tang của một thành viên thân thiết trong gia đình, hoặc nếu bạn cần thời gian để phân chia di sản của người thân đã qua đời.
Do đó, các quy định tương tự cũng được áp dụng. Bạn không có quyền được trả lương trong thời gian nghỉ phép này, nhưng một số thỏa thuận tập thể bao gồm quyền được nghỉ phép có lương nếu bạn đã qua thử việc.
