Cả thế giới đang rơi vào hoảng loạn không chỉ về dịch bệnh corona Vũ Hán mà sau đó sẽ là 1 cuộc đại suy thoái chưa từng thấy trong 20 năm trở lại đây.
Hậu quả của nó sẽ dẫn đến hàng ngàn doanh nghiệp vừa và nhỏ phá sản cũng như hàng trăm ngàn người dân Thụy Điển có thể bị mất việc làm hoặc sa thải.
Trong nội dung bài viết này chúng tôi sẽ cung cấp những kiến thức cơ bản để bạn có thể tự bảo vệ mình trước những khó khăn của xã hội không chỉ trong thời gian dịch bệnh corona Vũ Hán mà đây cũng sẽ áp dụng cho cả cuộc sống đời thường.
Chính phủ Thụy Điển đã đưa ra một số biện pháp tạm thời đặc biệt để hỗ trợ các doanh nghiệp và nhân viên trong đợt bùng phát coronavirus.
Chúng bao gồm tùy những lựa chọn cho chủ doanh nghiệp để giảm số giờ làm việc của nhân viên xuống 40% số tiền lương, nhưng nhân viên vẫn sẽ nhận được 90 phần trăm tiền lương hiện tại của họ do được chính phủ trợ cấp. Biện pháp này đã có hiệu lực vào ngày 16 tháng 3 năm 2020.
Nếu bạn bị ảnh hưởng do bị sa thải hoặc giảm giờ làm việc vì sự bùng phát của virus corona Vũ Hán, hãy nói với công đoàn và chủ lao động của bạn về những chế độ nào được áp dụng để hỗ trợ bạn.
Tin tốt là ngay cả với tư cách một công dân không có quốc tịch Thụy Điển, bạn vẫn có một số quyền nhất định khi bạn thất nghiệp ở Thụy Điển vì ở Thụy Điển đã có những cơ chế giúp giải quyết mọi khó khăn cho bạn.
Chúng tôi đã thu thập tất cả thông tin bạn sẽ cần để giúp bạn vượt qua khó khăn trong giai đoạn này.
Có ba lý do khác nhau để bạn có thể mất việc ở Thụy Điển.
Đầu tiên là do thừa nhân lực thiếu việc làm : điều này có nghĩa là chủ doanh nghiệp của bạn không còn có thể cung cấp cho bạn một công việc vì những lý do không liên quan đến bạn, chẳng hạn như nếu họ không đủ khả năng thuê bạn, phá sản hoặc tái cấu trúc công ty.
Hai cách khác có liên quan đến hành động của bạn với tư cách là một nhân viên, chẳng hạn như bạn hành vi phạm qui định doanh nghiệp hoặc bạn không đáp ứng được các yêu cầu làm việc của doanh nghiệp.
Cũng có sự khác biệt giữa chấm dứt hợp đồng lao động và sa thải.
Trong trường hợp đầu tiên, thông thường bạn sẽ được thông báo và vẫn được làm việc thêm 1 khoảng thời gian trước khi bạn rời doanh nghiệp, trong thời gian đó bạn vẫn nhận được tiền lương và các lợi ích khác từ việc làm, trong khi điều này thường không xảy ra trong các trường hợp sa thải, hình thức sa thải nhân viên thường liên quan đến việc bạn vi phạm qui định công ty hoặc doanh nghiệp mất khả năng chi trả lương.
Bất kể trường hợp nào bạn cũng sẽ rơi vào thất nghiệp và đây là những gì bạn cần biết.
Nếu tôi bị đối xử bất công thì sao?
Đầu tiên, bạn cần phải biết những quyền lợi của bạn.
Trong cả hai trường hợp chấm dứt và sa thải, chủ lao động của bạn được yêu cầu cung cấp cho bạn một lý do bằng văn bản nếu bạn yêu cầu và nếu bạn là thành viên của một tổ chức công đoàn, bạn có quyền tham khảo ý kiến với họ nếu bạn chọn.
Trong trường hợp dư thừa nhân viên, chủ doanh nghiệp có nghĩa vụ phải thực hiện và hoàn thành tham vấn với công đoàn trước khi thông báo cho nhân viên của họ nghỉ việc.
Người chủ doanh nghiệp cũng phải có “lý do khách quan” để sa thải ai đó hoặc khiến họ trở nên dư thừa.
Ví dụ, bệnh tật và tuổi già không được coi là “lý do khách quan” trừ khi bệnh tật hoặc thương tật là vĩnh viễn và ngăn cản nhân viên thực hiện bất kỳ công việc nào cho chủ doanh nghiệp.
Ngay cả khi khả năng thực công việc thường xuyên được giao của bạn bị giảm một phần, người sử dụng lao động có nhiệm vụ điều chỉnh môi trường làm việc hoặc nhiệm vụ làm việc. Có nghĩa là chủ doanh nghiệp phải điều chỉnh hoặc thuyên chuyển bạn sang những bộ phận khác nếu có thể.
Nếu bạn cảm thấy mình bị sa thải một cách không công bằng, hay nói cách khác là chủ doanh nghiệp của bạn không có “lý do khách quan”, bạn có thể được bồi thường.
Bạn có hai tuần để đưa ra yêu cầu nếu bạn hy vọng sẽ nhận lại công việc cũ của mình và tối đa bốn tháng để yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Điều này dễ thực hiện nhất nếu bạn là thành viên của một tổ chức công đoàn, họ sẽ thương lượng cho bạn và đưa vụ việc ra Tòa án Lao động (Tòa án Lao động) của Thụy Điển nếu cần, thường bao gồm tất cả các chi phí pháp lý.
Không có công đoàn, việc thuê luật sư đại diện cho bạn là điều có thể nhưng tốn thời gian.
Một ngoại lệ lớn đối với tất cả những điều trên là nếu bạn đang trong thời gian thử việc sáu tháng (điều này là phổ biến khi bắt đầu việc làm ở Thụy Điển), trong đó người sử dụng lao động có thể chấm dứt việc làm mà không cần cung cấp lý do cụ thể
ngay cả trong thời gian thử việc, bạn và bất kỳ công đoàn nào cũng là một phần của thông báo hai tuần, nhưng hiếm khi có thể tranh cãi về quyết định này.
Tôi có được hưởng trợ cấp thất nghiệp không?
Câu trả lời là: Có! Ở Thụy Điển, tồn tại chế độ được gọi là bảo hiểm thất nghiệp và một khoản tiền cơ bản được trả cho hầu hết những ai đang tìm việc ở Thụy Điển. Hầu hết những người mất việc sẽ có đủ điều kiện lên tới 350 kronor mỗi ngày.
Các điều kiện cơ bản là bạn phải thất nghiệp hoàn toàn hoặc một phần, nhưng bạn phải có nghĩa vụ tích cực tìm kiếm việc làm khác.
Bạn cũng cần phải trên 20 tuổi và đã làm việc trước đó, tối thiểu sáu tháng với ít nhất 80 giờ làm việc trung bình mỗi tháng trong năm ngoái để được nhận toàn bộ số tiền.
Bên cạnh đó bạn cũng cần đáp ứng yêu cầu có mặt để làm việc tối thiểu ba giờ mỗi ngày và 17 giờ hàng tuần, chuẩn bị chấp nhận bất kỳ lời mời làm việc phù hợp nào bạn nhận được, và được đăng ký với Arbetsförmedlingen (Sở lao động Thụy Điển), giám sát cả bảo hiểm thất nghiệp cơ bản và bất kỳ bảo hiểm tự nguyện bổ sung, chúng tôi sẽ giải thích sau.
Số tiền cơ bản cho mỗi người thất nghiệp có thể lên tới 8.000 SEK mỗi tháng trước thuế.
Có cách nào để tôi có được một khoản tiền cao hơn không?
Bảo hiểm cơ bản là một giải pháp tạm thời để đảm bảo mức sống tối thiểu ở Thụy Điển. Tuy nhiên, nếu bạn bất ngờ mất một công việc lương cao, bạn có thể thấy mình hụt hẫng với các chi phí cao để trang trải, chẳng hạn như tiền thuê nhà, thế chấp, v.v.
Cùng với việc thu tích lũy tiết kiệm cá nhân và quỹ khẩn cấp, một cách khác để tự bảo vệ bạn nếu bạn gặp phải tình huống này là tham gia một trong những quỹ thất nghiệp của Thụy Điển khi bạn đang làm việc.
Chúng được gọi là “quỹ thất nghiệp” hay phổ biến hơn là “a-kassa”. Đó là những khoản tiền chi trả trợ cấp thất nghiệp và bằng cách trả trước cho bạn, bạn sẽ tăng số tiền bạn nhận được.
(Ở Thụy Điển hầu như ai cũng tham gia quĩ này, chỉ với khoảng đóng góp hơn 110 kr /mỗi tháng , bạn sẽ được hỗ trợ tiền trợ cấp khi thất nghiệp , chúng tôi khuyên bạn nên tham gia ngay nếu như bạn chưa biết về điều này).
Tham gia đóng một trong những khoản tiền này là một lựa chọn cá nhân và không cần thiết, mặc dù hàng triệu người Thụy Điển đang làm việc đều là thàn viên của quĩ này.
Có nhiều quỹ khác nhau được liên kết với các ngành nghề cụ thể như giáo viên, chủ doanh nghiệp nhỏ, nhân viên khách sạn và nhà hàng và nhiều hơn nữa, hoặc bạn có thể tham gia một quỹ rộng hơn, chẳng hạn như Akademikernas a-kass dành cho bất kỳ ai có bằng đại học hoặc Alfa-kassan mở cửa cho bất cứ ai.
Bạn không cần phải là thành viên công đoàn để tham gia quỹ thất nghiệp, mặc dù tất cả trừ Alfa-Kassan đều được liên kết với các công đoàn.
Khi bạn đã là thành viên của một trong những quỹ này trong cả năm, bạn có quyền nhận bảo hiểm thất nghiệp dựa trên thu nhập lên tới 80% mức lương trước đây của bạn.
Nhưng mức trần chi trả cho bạn là 20.000 SEK mỗi tháng, điều này có nghĩa ngay cả khi bạn kiếm được nhiều hơn mức đó trong công việc trước đây, bạn sẽ không đủ điều kiện để nhận hơn 20.000 SEK mỗi tháng trước thuế.
Hoặc bạn có thể chọn đóng tiền nhiều hơn cho quĩ này ngoài phí thành viên, điều đó có nghĩa là bạn sẽ nhận được nhiều bảo hiểm hơn nếu bạn mất việc.
Nếu bạn đang xem xét tham gia một trong những quĩ này, hãy kiểm tra các khoản tiền và điều kiện để tìm ra quĩ nào phù hợp với bạn nhất (và lưu ý rằng những khoản này thay đổi đôi chút theo từng năm).
Bạn có thể so sánh tất cả chúng ở đây (nhấp chuột vào đường dẫn này), nhưng để đưa ra ý tưởng về mức giá, tại quầy thu ngân Alfa bạn hiện phải trả ít nhất 130 SEK mỗi tháng và tại Akademikernas a-kass 110 SEK mỗi tháng.
Các khoản phí thành viên này vẫn phải tiếp tục đóng trong những tháng bạn thất nghiệp và nhận bảo hiểm, mặc dù một số quỹ cung cấp hình thức giảm giá.
Làm thế nào để tôi yêu cầu nhận tiền trợ cấp thất nghiệp ?
Để yêu cầu nhận tiền bảo hiểm thất nghiệp của bạn, bạn cần đăng ký thất nghiệp với Arbetsförmedlingen (Sở lao động Thụy Điển) càng sớm càng tốt, tốt nhất là vào ngày đầu tiên thất nghiệp. Điều này rất cần thiết để thu thập các khoản thanh toán và cơ quan cũng có thể giúp bạn tìm kiếm một công việc mới.
Bạn cũng cần liên hệ với quỹ trợ cấp thất nghiệp mà bạn sẽ nhận tiền từ việc đăng ký làm thành viên nếu bạn chưa có hoặc đăng ký thanh toán cơ bản từ Alfa-kassan. Nếu bạn không chọn trở thành thành viên của một quỹ, nhân viên thu ngân Alfa sẽ tính phí quản trị viên là 4 kronor mỗi ngày.
Bạn sẽ phải chứng minh việc làm trước đây của mình, thường bằng cách yêu cầu nhà tuyển dụng cung cấp cho bạn giấy chứng nhận việc làm (có thể làm điều đó tại đây) và gửi đi tất cả các tài liệu liên quan – dùng để đối chiếu với quỹ để tìm hiểu chính xác thông tin họ cần.
Sau đó, quỹ thất nghiệp sẽ đưa ra quyết định về số tiền bảo hiểm thất nghiệp mà bạn được hưởng, và bạn sẽ nhận được tiền trực tiếp từ quỹ. Cũng lưu ý rằng tất cả số tiền được trả bởi quỹ thất nghiệp đều phải chịu thuế.
Tôi có thể nhận bảo hiểm trong bao lâu?
Đầu tiên, bạn sẽ không được đền bù trong bảy ngày đầu thất nghiệp: đây là khoảng thời gian chờ đợi theo tiếng Thụy Điển gọi là “Karens”.
Nếu bạn đã là thành viên của một quỹ thất nghiệp trong ít nhất một năm, bạn sẽ nhận được 80 phần trăm tiền lương của bạn lên đến tối đa 910 SEK mỗi ngày trong tối đa 100 ngày, sau đó lên tới 80 phần trăm tiền lương của bạn tương đương tối đa là 760 kronor mỗi ngày trong 100 ngày tiếp theo, và sau đó lên tới 70 phần trăm tiền lương của bạn đến tối đa là 760 kronor mỗi ngày trong 100 ngày nữa.
Cha mẹ của trẻ em dưới 18 tuổi có thể nhận được thêm 150 ngày nữa, tổng cộng 450 ngày.
Để tiếp tục nhận tiền mỗi tháng, bạn cần tiếp tục tham gia vào kế hoạch làm việc như Arbetsförmedlingen đã đề ra và đảm bảo điền vào báo cáo hoạt động hàng tháng.
Nếu bạn chọn nộp đơn xin việc làm ở nơi khác trong khối liên hiệp Châu Âu EEA, bạn có thể tiếp tục nhận trợ cấp thất nghiệp của Thụy Điển miễn là bạn thông báo cho cơ quan bằng cách điền vào mẫu đơn này.
Điều gì xảy ra với giấy phép làm việc của tôi?
Nếu công việc là lý do bạn đến Thụy Điển, mất việc không chỉ ảnh hưởng đến bạn về mức lương bị mất mà còn đối với các cư dân ngoài EU, về việc bạn có thể ở lại Thụy Điển hay không.
Trong 24 tháng đầu tiên làm việc tại Thụy Điển, giấy phép làm việc của bạn được liên kết với một chủ nhân cụ thể; sau giai đoạn này, nó vẫn bị giới hạn trong một nghề nghiệp cụ thể.
Nếu bạn mất công việc gắn liền với giấy phép lao động, Cơ quan di cư Thụy Điển cho phép bạn ở lại đất nước trong ba tháng và tìm một công việc mới.
Mọi thứ trở nên phức tạp nếu giấy phép cư trú của bạn được thiết lập hết hạn trong vòng ba tháng.
Trong trường hợp đó, bạn cần phải xin gia hạn giấy phép cư trú và giấy phép làm việc, và để làm được điều đó bạn cần phải có một công việc hoặc lời mời làm việc. Nếu điều này áp dụng cho bạn, hãy liên hệ với Ban di chuyển để biết thêm thông tin.
Miễn là bạn có giấy phép cư trú, bạn có khoảng thời gian ba tháng đó để tìm việc. Bạn sẽ cần cho các nhà tuyển dụng tiềm năng biết bạn có quyền sống và làm việc tại Thụy Điển.
Nếu bạn thành công trong việc tìm kiếm một công việc mới trong vòng ba tháng, bạn cần phải xin giấy phép làm việc mới nếu bạn đã có một công việc cũ dưới 24 tháng hoặc đã thay đổi nghề nghiệp, bất kể bạn đã có bao lâu giấy phép của bạn.
