Những điều cần biết về cách tổ chức quốc hội và chính phủ trước bầu cử ở Thụy Điển (phần 1)
Nhân dịp cuộc bầu cử ở Thụy Điển sắp diễn ra vào ngày 9/9 năm 2018 sắp tới , CDV xin trình bày những kiến thức chung về hoạt động này để cộng đồng người Việt tại Thụy Điển có thể hiểu rõ hơn cách thức tổ chức và vận hành của 2 cơ quan này.
Phần 1 : Hiểu biết chung về quốc hội Thụy Điển
1. Khi nói về dân chủ chúng ta có thể chia ra về 2 dạng : dân chủ điều hành trực tiếp và đại diện dân chủ.
Dân chủ điều hành trực tiếp có nghĩa là tất cả các thành viên hay người dân có thể tham gia và quyết định các chính sách , nhu cầu xã hội thông qua biểu quyết mà chúng ta thường thấy qua các cuộc trưng cầu ý dân. Tuy nhiên hình thức điều hành dân chủ này sẽ tốn kém và chỉ hoạt động tốt ở những tổ chức nhỏ còn đối với việc vận hành cho cả 1 quốc gia thì khó có thể áp dụng . Vì thế mà Thụy Điển được vận hành theo hình thức dân chủ đại diện . Và cơ quan đại diện cho người dân Thụy Điển chính là quốc hội.
2. Cách thức vận hành của nền dân chủ đại diện ở Thụy Điển
Thông qua bầu cử người dân sẽ chọn ra người đại diện từ các Đảng phái chính trị, người này sẽ đại diện (nghị sĩ ở các nước phương Tây hay còn gọi là đại biểu tại Việt Nam ) cho ý kiến của người dân tại Quốc hội, các cấp chính quyền ở Tỉnh ( Landsting) và địa phương (kommun) . Tại đây những người đại biểu này sẽ cùng nhau đưa các quyết sách điều hành đất nước, tỉnh, địa phương ví dụ như : luật, nghị định .
3. Những người nhập cư mà vẫn chưa quốc tịch sẽ không được bỏ phiếu bầu cử cho người đại diện vào Quốc hội (Rikdag):
Mà thay vào đó họ chỉ được bỏ phiếu bầu ở cấp Hội đồng Thành Phố ( Landstingsfullmäktige) hoặc Hội đồng địa phương (kommunfullmäktige) với điều kiện họ đã định cư tại Thụy Điển ít nhất 3 năm trở . Với qui định này sẽ giúp cho những người thành niên tham gia và quyết định cách điều hành các chính sách của địa phương nơi họ sống .
4. Những người thuộc các đảng phái chính trị muốn trở thành Đại biểu , Nghị viên hay nghị sĩ ( Politiker ) sẽ đứng ra vận động tranh cử trước cuộc bầu cử bằng cách mô tả các chính sách họ thực hiện nếu họ được bầu chọn .
Và từ đó người dân sẽ bỏ phiếu chọn cho những đảng phái chính trị hay các đại biểu thuộc các đảng đó có đường lối chính sách mà người dân nghĩ rằng phù hợp với ý chí, mong muốn của họ nhất.
Ví dụ như đảng Social Demokraterna trong cuộc vận động tranh cử họ hứa rằng sẽ giảm thuế cho người về hưu . Và bạn đang ở tuổi về hưu, bạn nghĩ rằng chính sách đó tốt cho bạn thì bạn chọ họ.
Hoặc đảng Moderaterna hứa rằng nếu họ thắng cử họ sẽ giảm thuế cho người đi làm, tăng ngân sách cho giáo dục . Bạn đang là người đi làm và bạn cũng muốn con mình được nhận nền giáo dục tốt hơn thì hãy bầu cho chọ .
Hoặc đảng Sverige Demokraterna cho rằng họ sẽ trục xuất hoặc hạn chế những người tị nạn tại Thụy Điển . Bạn cho rằng họ cần làm thế để tốt cho Thụy Điển. Hãy bầu cho họ.
Đất nước này sẽ có luật pháp, chính sách vận hành như thế nào sẽ phụ thuộc và lá phiếu của bạn trong cuộc bầu cử tại Thụy Điển.
5. Những người đắc cử trở thành Đại biểu, nghị viên, nghị sĩ sẽ có trách nhiệm trước những cử tri ( väljare- người đi bầu, người bỏ phiếu)
Họ sẽ cố gắng thực hiện những chính sách mà họ đã hứa trong các cuộc vận động tranh cử trước kỳ bầu cử ở Thụy Điển . Tuy nhiên trên thực tế không phải các đại biểu, nghị sĩ nào cũng thực hiện đúng hoặc làm được những gì đã hứa trước đó. Chính vì thế mà ở những lần bầu cử ở Thụy Điển sau đó, chúng ta những người dân, những người đi bầu sẽ cùng nhau đánh giá những gì mà họ đã làm trong bốn năm trước đó xem họ có làm đúng những gì đã hứa hay không .
Nếu những đại biểu hay nghị sĩ này thực hiện đúng những gì đã hứa thì chúng ta sẽ tiếp tục bỏ phiếu cho họ như 1 tín hiệu nói với họ rằng : hãy tiếp tục làm những điều đó. Chính vì thế mà hãy nhớ rằng ở Thụy Điển, việc điều hành đất nước, xã hội trên thực tế là trách nhiệm của mỗi người dân , người đi bầu . Việc bầu cử ở Thụy Điển, và lá phiếu bầu cử rất quan trọng để loại bỏ những chính sách điều hành sai cũng như những người điều hành tệ hại cũng như chọn lựa những chính sách mà người dân cho là tốt cho cuộc sống của họ nhất.
