Tiếng Thụy Điển có nguồn gốc từ ngôn ngữ miền Bắc nước Đức và là ngôn ngữ chính thức của Thụy Điển sau này.Tiếng Thụy Điển là hậu duệ của ngôn ngữ Na Uy cổ cũng như có họ hàng gần với tiếng Na Uy và Đan Mạch, nó hiện có số lượng người sử dụng lớn nhất trong số các ngôn ngữ Bắc Đức.
1.Nguồn gốc tiếng Thụy Điển
Tiếng Thụy Điển có nguồn gốc từ ngôn ngữ miền Bắc nước Đức và là ngôn ngữ chính thức của Thụy Điển sau này.Tiếng Thụy Điển là hậu duệ của ngôn ngữ Na Uy cổ cũng như có họ hàng gần với tiếng Na Uy và Đan Mạch, nó hiện có số lượng người sử dụng lớn nhất trong số các ngôn ngữ Bắc Đức.
Một số đặc điểm điển hình của tiếng Thụy Điển bao gồm thứ tự từ tiêu chuẩn trong đó động từ đứng thứ hai (như trong hầu hết các ngôn ngữ Đức), hai giới tính ngữ pháp (phổ biến và ngoại ngữ, sử dụng mạo từ en và ett), không có sự thay đổi trong dạng động từ theo đại từ, tính từ phụ thuộc. về giới tính, số lượng và tính xác định, và những gì một số có thể coi là một bài hát riêng biệt.
Tiếng Thụy Điển cũng đáng chú ý với âm sj riêng biệt của nó. Như trong hầu hết các ngôn ngữ khác, từ tiếng Thụy Điển thuộc một trong chín loại từ: danh từ, số từ, động từ, đại từ, tính từ, trạng từ, liên từ, giới từ và xen kẽ.
Tiếng Thụy Điển theo phát âm và cách viết Thụy Điển là : svenska
2. Nơi sử dụng tiếng Thụy Điển
Tiếng Thụy Điển không chỉ được nói ở Thụy Điển. Phần Lan có dân số nói tiếng Thụy Điển chỉ dưới 300.000 người, nhóm này lấy tiếng Thụy Điển là tiếng mẹ đẻ. Sau một cuộc cải cách giáo dục vào những năm 1970, cả tiếng Thụy Điển và tiếng Phần Lan đều trở thành môn học bắt buộc ở trường học ở Phần Lan, có nghĩa là những người Phần Lan sử dụng tiếng Phần Lan là tiếng mẹ đẻ vẫn phải học tiếng Thụy Điển ở trường.
Ngoài ra còn có nhiều người Mỹ có nguồn gốc Thụy Điển. Nhiều tổ tiên của họ đã đến Hoa Kỳ trong cuộc di cư của người Thụy Điển vào thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, khi khoảng 1,3 triệu người Thụy Điển rời Thụy Điển (vào thời điểm đó khoảng 20% dân số Thụy Điển) do dân số tăng, thiếu đất trồng trọt tốt. , mất mùa và đói kém. Khu vực Småland, nơi điều kiện vào thời điểm đặc biệt ảm đạm, đã trở thành trung tâm của làn sóng di cư.
Nhiều người trong số những người di cư đã định cư ở Minnesota, Illinois, Iowa và Wisconsin, với Minnesota hiện là bang có hầu hết cư dân là người gốc Thụy Điển (9,6% dân số tính đến Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2005). – bộ tiểu thuyết Utvandrarna The Emigrants của Vilhelm Moberg, được coi là một trong những tác phẩm hay nhất của văn học Thụy Điển.
Hai bộ phim dựa trên bộ truyện đã được phát hành vào những năm 70, và những cuốn sách cũng là nền tảng của Kristina från Duvemåla – một vở nhạc kịch năm 1995 của các cựu thành viên ABBA Benny Andersson và Björn Ulvaeus.
3.Những thông tin thêm vế số lượng sử dụng tiếng Thụy Điển trên thế giới
Ngày nay, hơn nửa triệu người Thụy Điển bản địa sống ở nước ngoài. Kể từ khi Thụy Điển gia nhập Liên minh Châu Âu vào năm 1995, việc di chuyển tự do đã giúp người Thụy Điển dễ dàng định cư ở các nước Châu Âu khác.
Về số lượng, hầu hết người Thụy Điển sống ở nước ngoài sống ở Hoa Kỳ, tiếp theo là Vương quốc Anh, Na Uy và Tây Ban Nha. Mặc dù rất khó để xác định con số chính xác, hơn 100.000 người Thụy Điển được cho là đang cư trú ở London.
Nếu đúng, điều này có thể khiến London trở thành thành phố lớn thứ 8 của Thụy Điển vào thời điểm hiện tại.
Tiếng Thụy Điển, trong khi thống nhất và được tiêu chuẩn hóa ở dạng nói và viết, có nhiều phương ngữ khu vực.
Nó có giai điệu riêng và thường là một số từ cụ thể theo vùng. Đặc biệt, vùng Skåne có một phương ngữ riêng biệt mà một số nhà ngôn ngữ học lịch sử cho rằng ban đầu là một phương ngữ miền đông Đan Mạch. Tuy nhiên, do ảnh hưởng hiện đại từ tiếng Thụy Điển tiêu chuẩn, nó hiện được coi là một phương ngữ miền nam Thụy Điển.
Học và luyện nghe tiếng Thụy Điển qua chương trình “Tin tức Thụy Điển” ngày 2018-12-19 bao gồm các tin tức sau đây : 1.Det blir ingen ny regering före nyår ( Sẽ không thành lập được chính phủ mới trước năm mới) Tiếng Việt
Thụy Điển sẽ không có chính phủ mới trước Giáng sinh và năm mới. Đó là những gì Chủ tịch của Quốc hội nói hôm nay.
Chủ tịch quốc hội sẽ đề xuất người làm thủ tướng mới sau thêm một cuộc bầu cử . Quốc hội đã 2 lần bỏ phiếu chống lại đề xuất của chủ tịch quốc hội. Một lần cho lãnh đạo đảng Moderaterna Ulf Kristersson và một lần cho Đảng Dân chủ Xã hội (Socialdemokraterna) Stefan Löfven.
Chủ tịch quốc hội Andreas Norlén thực sự muốn có một cuộc bỏ phiếu trước Giáng sinh. Nhưng các nhà lãnh đạo đảng đã nói với ông rằng điều đó là không thể. Họ cần thêm thời gian để thương lượng và thỏa thuận với nhau. Do đó, Chủ tịch quốc hội đã quyết định rằng cuộc bỏ phiếu tiếp theo sẽ vào ngày 16 tháng 1.
Andreas Norlén nói rằng tất cả các nhà lãnh đạo các đảng phải chịu trách nhiệm ngay bây giờ, cho Thụy Điển để có được một chính phủ mới. Họ không thể có nhiều cuộc thảo luận mà không có kết quả, ông nói.
“Tôi thực sự muốn hoàn thành quá trình này trước Giáng sinh. Thụy Điển cần một chính phủ. Bây giờ, đó là trường hợp tất cả các đảng và lãnh đạo đảng chịu trách nhiệm trong giai đoạn tới và hành động theo cách biến Thụy Điển thành một chính phủ. Phải có những cuộc thảo luận để tháo gỡ và đưa ra kết quả, Andreas Norlén nói.
Andreas Norlén tin rằng lãnh đạo đảng Dân chủ Xã hội Stefan Löfven và lãnh đạo ôn hòa Ulf Kristersson là những người có cơ hội lớn nhất được bầu làm thủ tướng. Bây giờ họ có nhiều thời gian hơn để đồng ý với các bên khác để thành lập chính phủ.
Stefan Löfven và Ulf Kristersson phải báo cáo với chủ tịch quốc hội về công việc đang diễn ra như thế nào. Họ sẽ báo cáo trong một tuần, và sau đó một lần nữa sau hai tuần nữa. Sau đó, Chủ tịch quốc hội sẽ gặp lại với tất cả các nhà lãnh đạo đảng. Vào ngày 14 tháng 1, ông sẽ trình bày đề xuất người làm thủ tướng. Thứ Tư, ngày 16 tháng 1, Quốc hội sẽ bỏ phiếu cho đề xuất này.
Quốc hội có thể bỏ phiếu cho một thủ tướng không quá bốn lần. Nếu không có thủ tướng sau đó, nó sẽ là một lựa chọn mới. Nó được gọi là sự lựa chọn thêm.
Andreas Norlén nghĩ rằng một lựa chọn bổ sung sẽ là một thất bại lớn. Ông tin rằng mọi người sẽ bớt tin tưởng vào các chính trị gia nếu họ không đạt được thỏa thuận.
Tiếng Thụy Điển :
Sverige kommer inte att få en ny regering före jul och nyår. Det sa riksdagens talman idag.
Talmannen föreslår vem som ska bli ny statsminister efter ett val. Riksdagen har röstat nej till talmannens förslag två gånger. En gång till Moderaternas Ulf Kristersson och en gång till Socialdemokraternas Stefan Löfven.
Talmannen Andreas Norlén ville egentligen ha en omröstning till före jul. Men partiledarna har sagt till honom att det inte går. De behöver mer tid för att förhandla och komma överens. Därför har talmannen bestämt att nästa omröstning blir den 16 januari.
Andreas Norlén säger att alla partiledare måste ta sitt ansvar nu, för att Sverige ska få en ny regering. De kan inte ha fler diskussioner utan resultat, säger han.
– Jag hade verkligen velat slutföra den här processen före jul. Sverige behöver en regering. Nu gäller det att samtliga partier och partiledare tar sitt ansvar under den kommande tiden och agerar på ett sätt som gör att Sverige får en regering. Det måste vara slut med resultatlösa diskussioner, säger talmannen Andreas Norlén.
Andreas Norlén tror att Socialdemokraternas ledare Stefan Löfven och Moderaternas ledare Ulf Kristersson är de som har störst chanser att bli valda till statsminister. Nu får de mer tid på sig att komma överens med andra partier för att bilda regering.
Stefan Löfven och Ulf Kristersson måste rapportera till talmannen hur arbetet går. De ska rapportera om en vecka, och sedan igen om två veckor. Sedan ska talmannen ha möte med alla partiledare igen. Den 14 januari ska han presentera sitt förslag på statsminister. Onsdagen den 16 januari ska riksdagen rösta om förslaget.
Riksdagen kan rösta om statsminister högst fyra gånger. Om det inte finns en statsminister efter det så blir det ett nytt val. Det kallas extraval.
Talmannen Andreas Norlén tycker att ett extraval skulle vara ett stort misslyckande. Han tror att folk får mindre förtroende för politikerna, om de inte lyckas komma överens.
2.Sex män döms för att de utnyttjade personer som tigger i Sverige (6 người bị phán quyết vì tội lạm dụng người để ăn xin ở Thụy Điển)
Tiếng Việt :
Sáu người đàn ông bị kết án buôn bán người. Họ đã khai thác con người như người ăn xin ở Thụy Điển. Một người đàn ông được phán quyết là đã giúp đỡ.
Những người đàn ông được đánh giá đến từ Bulgaria. Tòa án ở Växjö nói rằng họ đã sử dụng những người nghèo từ cùng một quốc gia. Họ bắt người này đi xin tiền ở Thụy Điển.
Nó giống như những người ăn xin làm việc cho những người đàn ông. Họ đã nhận được một số tiền dưới dạng trả tiền, nhưng những người đàn ông đã lấy phần tiền còn lại mà những người ăn xin nhận được. Một số người ăn xin đã bị đánh đập và trừng phạt nếu họ xin được ít tiền.
Tất cả những người đàn ông bị kết án tù. Từ một năm rưỡi đến năm năm rưỡi tù giam.
Tiền từ những người ăn xin đã được tịch thu. Điều này có nghĩa là họ sẽ nhận được tiền từ những người bị kết án. Họ sẽ nhận được từ 20.000 đến 65.000 kronor mỗi người.
Những người đàn ông bị kết án cũng sẽ bị trục xuất khỏi Thụy Điển.
Tiếng Thụy Điển
Sex män döms för människohandel. De har utnyttjat personer som tigger i Sverige. En man döms för att ha hjälpt till.
Männen som döms kommer från Bulgarien. Domstolen i Växjö säger att de har utnyttjat fattiga personer som kommer från samma land. De fick personerna att tigga pengar i Sverige.
Det var som att tiggarna jobbade för männen. De fick lite pengar som lön, men männen tog resten av pengarna som tiggarna fick. Några av tiggarna har blivit misshandlade och straffade om de tiggde ihop för lite pengar.
Alla männen som döms får fängelse som straff. Mellan ett och ett halvt år, och fem och ett halvt års fängelse.
Tiggarna som utnyttjades får skadestånd. Det betyder att de ska få pengar av personerna som döms. De ska få mellan 20 000 och 65 000 kronor var.
Männen som döms ska också utvisas från Sverige.
3.Snart kostar det pengar att besöka statens museer ( Sẽ sớm thu phí những người tham quan viện bảo tàng) Tiếng Việt :
Hiện nay phí để tham quan nhiều bảo tàng của Thụy Điển là miễn phí. Có bảo tàng thuộc sở hữu của nhà nước. Nhưng từ tháng Tư sẽ tốn tiền.
Năm 2016, nó trở nên miễn phí khi vào bảo tàng nhà nước ở Thụy Điển. Có 18 bảo tàng. Tất cả các viện bảo tàng chỉ trừ năm cái đang ở Stockholm. Chính phủ muốn rằng sẽ có nhiều người hơn đến thăm viện bảo tàng.
Nhưng bây giờ điều này đã được dừng lại. Đó là bởi vì quốc hội đã bỏ phiếu đồng ý với ngân sách của Người kiểm duyệt và Dân chủ Thiên chúa giáo. Điều này có nghĩa là các chính sách kinh tế của họ sẽ bắt đầu được áp dụng. Và họ không muốn nó được tự do vào bảo tàng chính phủ. Họ muốn tiêu số tiền đó vào việc khác. Tổng số tiền thu được có thể lên đến 80 triệu kronor.
Từ tháng Tư, sẽ tốn tiền để đến bảo tàng nhà nước. Điều này áp dụng cho bất cứ ai trên 19 tuổi.
Nó bao gồm Bảo tàng Quốc gia ở Stockholm, Bảo tàng Văn hóa Thế giới ở Gothenburg và Bảo tàng Hiện đại ở Stockholm và Malmö.
Tiếng Thụy Điển :
Det är gratis att gå in på många museer i Sverige. Det är museer som ägs av staten. Men från april kommer det att kosta pengar.
År 2016 blev det gratis att gå in på statens museer i Sverige. Det är 18 museer. Alla utom fem ligger i Stockholm. Regeringen ville att fler personer som inte brukar besöka museer skulle göra det.
Men nu stoppas detta. Det är för att riksdagen röstade ja till Moderaternas och Kristdemokraternas budget. Det betyder att deras ekonomiska politik börjar gälla. Och de vill inte att det ska vara gratis att gå in på statliga muséer. De vill använda de pengarna till något annat. Det är 80 miljoner kronor.
Från och med april så kommer det att kosta pengar att gå på statens museer. Det gäller för alla som är över 19 år gamla.
Det är bland andra Nationalmuseum i Stockholm, Världskulturmuseet i Göteborg och Moderna Museet i Stockholm och Malmö.
Nhằm nâng cao trình độ nghe và kiến thức tiếng Thụy Điển cũng như cập nhật tin tức xã hội hằng ngày cho người Việt tại đây, Cộng Đồng Việt phát triển chương trình “tin tức Thụy Điển tổng hợp” nay có thêm phần tiếng Thụy Điển và phát thanh để giúp mọi người luyện nghe.
Chương trình phát thanh này rất hay có tên ” Radio på lätt Svenska ” có nghĩa là : “Phát thanh bằng tiếng Thụy Điển đơn giản” để giúp cho người mới học tiếng Thụy Điển có thể luyện nghe qua việc học tin tức bằng 1 giọng đọc rõ ràng và chậm rãi cũng như sử dụng các từ vựng cực kỳ đơn giản nhất.
Đối với người nào tiếng Thụy Điển đã tốt thì có thể nghe trực tiếp tại đây mà không cần phần dịch : Radio på lätt svenska
Chúng ta bắt đầu với phần phát thanh bằng tiếng Thụy Điển dưới đây : nhấn vào nút tam giác để bắt đầu nghe chương trình phát thanh ( Bài viết bằng tiếng Thụy Điển và bài dịch nằm phía dưới dành cho quí đọc giả nào chỉ muốn đọc tin tức )
Bảng dịch tiếng Việt dành cho quí đọc giả đọc tin tức :
1. Một vụ nổ tại trường trung học tại Hässleholm:
Đã có một vụ nổ xảy ra tại một trường trung học phổ thông ở Hässleholm. Không có ai bị thương và ảnh sát đã bắt giữ một thanh niên tình nghi.
Điều này đã xảy ra sáng nay tại trường trung học kỹ thuật ở Hässleholm. Một tiếng nổ lớn đã được nghe thấy ở trường. Có rất nhiều khói. Cảnh sát và dịch vụ khẩn cấp đã đến hiện trường ngay lập tức. Họ phát hiện ra rằng đã có một vụ nổ trong tầng hầm trường học may mắn không có ai bị thương.
Cảnh sát đã bắt giữ một người đàn ông khoảng 20 tuổi. Ông bị nghi ngờ về vụ nổ. Cảnh sát không tin người đàn ông này đã hợp tác với bất kỳ ai khác. Và họ không nghĩ đó là một cuộc tấn công khủng bố.
Tất cả học sinh và giáo viên được phép rời khỏi trường kỹ thuật sáng nay. Cảnh sát tiếp tục tìm kiếm trường học để xem có gì nguy hiểm ở đó không.
Cảnh sát cũng điều tra nhà của người đàn ông bị nghi ngờ cùng với lục soát các nơi khác.
Tiếng Thụy Điển
Det har varit en explosion på en gymnasieskola i Hässleholm. Ingen person skadades. Polisen har tagit fast en ung man.
Det hände i morse på gymnasiet Tekniska skolan i Hässleholm. En kraftig smäll hördes på skolan. Det kom mycket rök. Polis och räddningstjänst kom snabbt till skolan. De upptäckte att det hade varit en explosion i skolans källare. Ingen person blev skadad.
Polisen tog fast en man som är ungefär 20 år gammal. Han är misstänkt för explosionen. Polisen tror inte att mannen har samarbetat med någon annan. Och de tror inte att det var en terrorattack.
Alla elever och lärare fick lämna Tekniska skolan i morse. Polisen fortsätter att söka igenom skolan för att se om det finns något farligt där.
Polisen undersöker också den misstänkte mannens hem. De undersöker också andra platser.
2. Những nhà báo bị kết án tội buôn người vì giúp đỡ một trẻ em người Syria sang tị nạn ở Thụy Điển
Ba nhà báo tại Đài truyền hình Sveriges đã bị kết án buôn bán người vào năm ngoái. Họ đã giúp một cậu bé Syria đi từ Hy Lạp đến Thụy Điển. Bây giờ đã có một phiên tòa cuối cùng về việc này, tại Tòa án Tối cao. Tòa án tối cao cũng tuyên bố rằng các nhà báo có tội, nhưng cho họ một hình phạt thấp hơn.
Nhà báo Fredrik nnevall và hai đồng nghiệp của ông đã thực hiện một chương trình truyền hình về người tị nạn vào năm 2014. Tại Hy Lạp, họ đã gặp một cậu bé 15 tuổi từ Syria. Sau đó, họ đã giúp cậu bé đi đến Thụy Điển. Cậu bé sau đó đã được tị nạn ở đây.
Nhưng nó bị cấm để giúp mọi người vào Thụy Điển nếu họ không được quyền ở trong nước. Tội phạm được gọi là buôn người.
Năm ngoái, các nhà báo đã bị kết án buôn bán người. Họ đã bị kết án đầu tiên của Tòa án huyện. Họ đã bị trừng phạt vì dịch vụ cộng đồng. Điều này có nghĩa là bạn phải làm việc miễn phí với những thứ tốt cho xã hội. Ví dụ, trong một tổ chức cứu trợ, trong một đô thị hoặc trong một nhà thờ.
Nhưng các nhà báo muốn được thả ra vì họ đã làm điều đó để giúp cậu bé. Và họ đã không kiếm được tiền từ nó. Các nhà báo đã kháng cáo bản án, và đã có hai phiên tòa. Hôm nay đã đưa ra phán quyết trong phiên tòa cuối cùng, tại Tòa án Tối cao.
Tòa án tối cao cũng phán xét các nhà báo về tội buôn bán người. Nhưng họ không nghĩ rằng tội phạm nghiêm trọng như các tòa án khác nghĩ. Họ cho các nhà báo một hình phạt nhẹ hơn. Tòa án tối cao xác định rằng bản án sẽ bị phạt. Điều này có nghĩa là họ sẽ trả tiền cho nhà nước.
Nhà báo Fredrik nnevall nghĩ rằng điều đó cho thấy Tòa án tối cao hiểu rằng họ đã giúp đỡ một đứa trẻ trong tình huống khẩn cấp. Anh ấy nói với truyền hình của Thụy Điển.
“Tôi nghĩ rằng nó sẽ gửi tín hiệu cho bạn thấy những gì chúng tôi đã làm. Rằng chúng tôi đã giúp một đứa trẻ trong trường hợp khẩn cấp, Fredrik nnevall nói với Truyền hình Thụy Điển.
Tiếng Thụy Điển
Nu ska det handla om journalister som hjälpte en syrisk pojke att ta sig till Sverige . Tre journalister på Sveriges Television blev dömda för människosmuggling förra året. De hade hjälpt en syrisk pojke att resa från Grekland till Sverige. Nu har det varit en sista rättegång om detta, i Högsta Domstolen. Högsta Domstolen säger också att journalisterna är skyldiga, men ger dem ett lägre straff.
Journalisten Fredrik Önnevall och hans två medarbetare gjorde ett TV-program om flyktingar 2014. I Grekland träffade de en 15-årig pojke från Syrien. De hjälpte sedan pojken att ta sig till Sverige. Pojken fick senare asyl här.
Men det är förbjudet att hjälpa människor in i Sverige om de inte har rätt att vara i landet. Brottet kallas människosmuggling.
Förra året dömdes journalisterna för människosmuggling. De dömdes först av tingsrätten. De fick straffet samhällstjänst. Det betyder att man måste arbeta gratis med något som är bra för samhället. Till exempel i en hjälporganisation, på en kommun eller i en kyrka.
Men journalisterna ville bli friade, eftersom de gjorde det för att hjälpa pojken. Och de tjänade inga pengar på det. Journalisterna överklagade domen, och det har varit två rättegångar till. Idag kom domen i den sista rättegången, i Högsta Domstolen.
Även Högsta Domstolen dömer journalisterna för människohandel. Men de tycker inte att brottet var lika allvarligt, som de andra domstolarna tyckte. De ger journalisterna ett mildare straff. Högsta Domstolen bestämmer att straffet ska vara böter. Det betyder att de ska betala pengar till staten.
Journalisten Fredrik Önnevall tycker att det visar att Högsta Domstolen förstår att de hjälpte ett barn som var i en nödsitatuion. Han säger det till Sveriges Television.
– Det skickar en signal, tycker jag, att man ser vad vi har gjort. Att vi hjälpte ett barn i en nödsituation, säger Fredrik Önnevall till Sveriges Television.
3. Một con sói đã ghé thăm Vườn của Tommy ở Järfälla
Tommy Stenberg sống ở Järfälla phía bắc Stockholm. Sáng hôm qua có một con sói trong vườn của anh.
Tommy và vợ đang rời khỏi nhà. Sau đó, người phụ nữ phát hiện ra rằng có một con sói trong vườn, và nói với Tommy. Ông nói rằng con sói rất tuyệt. Nó lớn và có bộ lông đẹp.
“Nó rất mạnh mẽ, nó rất đẹp, to và phát triển tốt”, Tommy Stenberg nói với P4 Stockholm.
Con sói ở lại trong vườn khoảng năm phút. Tommy và vợ đi vào và lấy máy ảnh, và chụp ảnh. Tommy nói rằng nó rất mạnh mẽ. Anh chưa bao giờ nhìn thấy một con sói nơi anh sống trước đây.
“Vâng, điều đó khá mạnh mẽ, đó là như vậy. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy một con sói ở đây trước đây, Tommy Stenberg nói.
Vargar là loài săn mồi sống ở Thụy Điển. Có khoảng 350 con sói ở Thụy Điển. Thật bất thường khi nhìn thấy những con sói ở những khu vực có nhiều nhà và người.
Nhiều người sợ sói. Nhưng thật vô cùng bất thường khi những con sói làm tổn thương con người.
Tiếng Thụy Điển :
Nu det ska handla om en varg . Tommy Stenberg bor i Järfälla norr om Stockholm. I går morse stod en varg i hans trädgård.
Tommy och hans fru skulle åka hemifrån. Då upptäckte frun att det stod en varg i trädgården, och sa till Tommy. Han säger att vargen var jättefin. Den var stor och hade fin päls.
– Det var helt mäktigt alltså, den var jättefin och stor och välväxt, säger Tommy Stenberg till P4 Stockholm.
Vargen stannade kvar i trädgården i fem minuter ungefär. Tommy och hans fru gick in och hämtade kameran, och tog bilder. Tommy säger att det var mäktigt. Han har aldrig tidigare sett en varg där han bor.
– Ja det var ju ganska mäktig, det var det ju. Jag har aldrig sett en varg här förut, säger Tommy Stenberg.
Vargar är rovdjur som lever vilt i Sverige. Det finns ungefär 350 vargar i Sverige. Det är ovanligt att se vargar i områden med många hus och människor.
Många människor är rädda för vargar. Men det är extremt ovanligt att vargar skadar människor.
Tin vui cho những người muốn học tiếng Thụy Điển mà không có nhiều thời gian cũng như hạn hẹp kinh tế để theo học các khóa học trường lớp là google vừa giới thiệu phần mềm học tiếng Thụy Điển hay nhất năm 2018 và quan trọng hơn phần mềm này miễn phí (phần học cơ bản) nhưng nếu các bạn muốn học nâng cao thì giá cũng khá mềm. Mời quí đọc giả đọc phần hướng dẫn cài đặt trên điện thoại hay iphone, ipad dưới đây.
1.Giới thiệu sơ lược
Phần mềm học tiếng Thụy Điển này có tên là “Drops” được google thống kê là phần mềm hay nhất trên Cửa hàng app (Playstore) của google dành cho quí đọc giả sử dụng điện thoại Android (Samsung, Sony,Lg …)
Bên cạnh đó phần mềm này cũng có mặt trong appstore cho các quí đọc giả nào sử dụng Iphone hay ipad.
Cái hay của phần mềm học tiếng Thụy Điển này là bạn cũng có thể học thêm 31 ngôn ngữ khác như : tiếng Anh, tiếng Trung Quốc và cả tiếng Việt ( dành cho quí đọc giả nào muốn dạy tiếng Việt cho con cái hay chồng/vợ là người Thụy Điển)–> quá hay phải không nào ?
Ở đây CDV xin hướng dẫn sử dụng phần mềm trên dt Android còn Iphone hay ipad thì cũng tương tự
” Bước 1 :
tìm trong điện thoại bạn biểu tượng có dòng chữ Playstore hoặc Cửa hàng Play theo biểu tượng dưới đây để vào tải về : ( Trên Iphone và ipad là appstore)
Vào cửa hàng playstore
Bước 2 :
Khi bạn vào playstore của điện thoại hoặc máy tính bảng Android, Bạn vào mục tìm kiếm và bấm chữ ” Drops” để tìm phần mềm.
Nếu bạn đang xem bài viết này bằng điện thoại hoặc máy tính bảng thì có thể vào trực tiếp theo đường dẫn sau đây:
Khi cài đặt sẽ có giao diện cài đặt như thế này : bạn nhấp vào chữ ” install” hay “cài đặt” để tải phần mềm về máy
Sau khi bạn cài xong sẽ có chử “open” hoặc “mở” để truy cập vào phần mềm. Còn nếu khi bạn thoát ra rồi và sau này muốn vào học lại thì tìm biểu tượng của phần mềm như sau :
Biểu tượng phần mềm học tiếng Thụy Điển
Bước 3 : khi vào phần mềm, sẽ có giao diện như sau :
Giao diện phần mềm học tiếng Thụy Điển
Tiếp theo :
Màn hình giới thiệu
Mặc định phần mềm có thể dùng ngôn ngữ tiếng Anh nhưng không sao, CDV sẽ hướng dẫn bạn chỉnh lại tiếng Việt hay tiếng Thụy Điển cho dễ sử dụng
Bạn chọn chữ ” Let’s do it” để tiếp tục
Bước 4 : Phần mềm sẽ hỏi bạn muốn học ngôn ngữ nào ? Bạn kéo màn hình lên xuống để chọn ngôn ngữ mà mình muốn học.
Nếu muốn học tiếng Thụy Điển thì kéo xuống và tìm chữ ” Swedish”
Nếu muốn học tiếng Việt thì kéo xuống và tìm chữ ” Vietnamese” (dành cho quí vị muốn dạy người thân học tiếng Việt)
Ngoài ra còn 31 ngôn ngữ khác nữa. Các bạn tự tìm hiểu thêm nhé !
Bước 5 : Nếu bạn có thể sử dụng tiếng Anh thì bắt đầu làm theo hướng dẫn có hình bàn tay
Còn nếu bạn muốn chuyển đổi ngôn ngữ của phần mềm sang tiếng Việt cho dễ sử dụng thì làm theo hình-
Hướng dẫn chỉnh tiếng Việt để sử dụng phần mềm
Bạn kéo xuống cuối cùng và tìm dòng chữ : native language như trong hình và tìm chọn tiếng Việt
Chỉnh ngôn ngữChọn tiếng Việt
Bước 6 ( Nếu bạn muốn mua gói học nâng cao)
Phần mềm học tiếng Thụy Điển này có sẵn gói cơ bản cho bạn học miễn phí . Nếu bạn muốn nâng cấp lên gói cao hơn để sử dụng các tính năng khác như :
1. Không có quảng cáo
2. Thêm 98 chủ đề khác : như giao tiếp nhà hàng, đi du lịch, thương mại…
3. Bộ sưu tập ngôn ngữ
4. Từ vựng
5. Học ngôn ngữ mà không cần có internet
6. Cho phép học lại nếu chưa nắm vững chủ đề nào đó
Thật ra gói nâng cấp học phí theo CDV cũng không quá cao so với bạn đăng ký ra trường lớp học thực tế ở ngoài với mức phí như sau:
1. Đăng ký học hàng tháng (thanh toán từng tháng hoặc khi nào bạn rảnh muốn học) : 109 kr/ tháng (tương đương với : 300.000 vnd/ tháng)
2. Đăng ký học cả năm (thanh toán 1 lần) thì chia ra từng tháng sẽ rẻ hơn : 64 kr/ tháng ( tương đương 150 vnd/tháng)
3. Mua phần mềm trọn đời (chỉ trả tiền 1 lần và xài trọn đời không cần tốn thêm bất cứ phí nào khác) : 1649 kr ( tương đương 4.500.000 vnd)
Bảng giá gói nâng cao của phần mềm học tiếng Thụy Điển
Để mua phần mềm gói nâng cao bạn làm như sau : chọn vào biểu tượng hình mặt người ở góc phải cuối màn hình và chọn vào chữ Go PREMIUM
Cách mua phần mềm
Nếu quí đọc giả nào gặp khó khăn trong quá trình cài đặt và sử dụng hoặc muốn mua phần mềm thì vui lòng liên hệ với CDV để được hỗ trợ miễn phí !
Mong rằng phần mềm này hữu ích với đọc giả và nếu thấy hay vui lòng bấm like và share để giúp trang web ngày càng phát triển cũng như để cám ơn người biên soạn hướng dẫn này !
Cộng đồng Việt xin giới thiệu tới các bạn yêu thích tiếng Thụy Điển 4 quy tắc phát âm tương đối dễ nhớ:
Quy tắc 1
Phát âm tất cả các chữ cái xuất hiện trong từ, để phát âm được như vậy các bạn phải học thuộc lòng bảng chữ cái và cách phát âm phiên âm các chữ cái đó sang tiếng Việt. Ví dụ A = o, B = bia, e = ia…..
Bạn hãy ghi phiên âm tiếng Việt của các chữ cái xuất hiện trong cần phát âm ra. Sau đó ghép vần như tiếng Việt. Thực hành đọc nhiều lần. Tât nhiên những lần đầu tiên sẽ chậm, nhưng sau đó rất dễ cho các bạn có thể đọc được những từ mới mà không cần phải thực hành nhiều.
Ví dụ: Spenat (rau bina) khi viêt phiên âm sẽ là – sờ pia ia nờ o tia = Sờ.pia.no.t. Glas (cái cốc) khi viết phiên âm sẽ là – ghia lờ o es = gờ.lo.sss
Chú ý: quy tắc này không áp dụng cho một số trường hợp từ vay mượn, từ bất quy tắc,…..
Quy tắc 2
Phải phát âm được chữ cái cuối cùng của từ đó. Người Việt khi học ngoại ngữ thường không thể phát âm bật được chữ cái này. Vì tiếng Việt học theo ghép vần, không cần phát âm chữ cuối tận cùng. Và hơn nữa các thầy cô giáo tại Việt Nam thường nhắc đến cụm từ âm gió mà thường không giải thích âm gió là gì. Âm gió chính là phát âm bật được chữ cái cuối cùng cử từ. Do đó khi sang tiếng anh hoặc tiếng Thụy điển thường quên mất chữ cái này. Nếu không phat âm được chữ cái cuối cùng này thì không ai hiểu bạn đang nói gì.
Ví dụ djus = dj. iu. sssss ( hơi kéo dài và nhấn mạnh chữ s hơn 1 chút)
Chú ý: Người Việt khi phát âm tiếng Thụy điển hoặc tiếng Anh có 1 điểm sai khá trầm trọng là thường có chữ S ở cuối từ – dù từ đó không xuất hiện chữ S. Và cũng thường xuyên phát âm chữ S ở bất cứ vị trí nào trong cầu – dù chẳng chữ nào trong câu có chữ S.
Quy tắc 3
Phát âm ngắn (kort vokal) đó là trường hợp trong từ xuất hiện nguyên âm (a,e,i,o,u,y,å,ö,ä)
mà đứng sau nó là 2 phụ âm thường hoặc nhiều phụ âm thì sẽ đọc nhanh nguyên âm đó. Ví dụ: glass = gờ lass.
Phát âm dài (lång vokal) đó là các từ có xuất hiện 1 nguyên âm một phụ âm hoặc không có phụ âm đứng sau. Ví dụ: mat = m. óoo.ttt
Quy tắc 4 – các từ bất quy tắc
Đã là từ bất quy tắc thì buộc các ban phải học, nhưng số lượng không nhiều. Tuy nhiên nếu để ý kỹ các bạn sẽ nhận thấy 1 số mẹo nhỏ:
Các từ xuất hiện Tj, Sj, stj, sk,….đứng đầu câu mà đằng sau chúng là một nguyên âm thì phát âm gần gióng chữ Khờ trong tiếng Việt. Ví dụ: sju = khờ iu
Các từ xuất hiện ION ở cuối câu thường đọc là khun theo tiếng Việt. Ví dụ: station = sờ ta khunnnn. National = Na.khun.nolll
Các từ xuất hiện RG ở trong câu thường đọc gần giống J theo Tiếng Việt. Ví dụ: Berg = bie.r.jjj
Các từ xuất hiện dj, lj thì phát âm gần giống chữ dờ trong tiềng Việt. Ví dụ: djur = dờ.iu rờ….
Cả 4 quy các này các bạn phải vận dụng gần như cùng lúc , có thể trong cùng 1 từ. Vì vậy sẽ rất là khó khăn lúc ban đầu nhưng khi các ban đã quen với các quy tắc này. thì bạn có thể phát âm được rât nhiều từ khó. Chúc các bạn thành công
Trong series bài dưới đây sẽ mô tả chi tiết về động từ trong tiếng Thụy Điển được vận dụng như thế nào ? Các biến dạng của nó trong từng hoàn cảnh, quá khứ, hiện tại, tương lai làm sao để người học, người nghe hiểu và sử dụng chính xác trong tiếng Thụy Điển. Cũng như các phần trước, “động từ trong tiếng Thụy Điển” là 1 chủ đề lớn nên CDV cũng sẽ chia thành các phần nhỏ được viết tắt là (P1,p2,p3….) Mong đọc giả cố gắng theo dõi.
Động từ trong tiếng Thụy Điển là từ dùng để diễn tả hành động làm cái gì, diễn ra cái gì, cách thức hoạt động như thế nào để người nghe biết được con người, sự vật đang làm gì. Tóm lại động từ là một phần không thể thiếu trong ngôn ngữ không chỉ riêng tiếng Thụy Điển mà ở tất cả các thứ tiếng.
Khác với ngôn ngữ Việt Nam, động từ trong tiếng Việt Nam không có biến dạng dù là diễn tả của người nói về sự vật , hiện tượng diễn ra ở quá khứ, hiện tại hay tương lai thì người nghe vẫn hiểu. Ví dụ :
Anh ta đã chạy về nhà. ( hành động “chạy” diễn ra trong quá khứ) Anh ta đang chạy về nhà. (hành động” chạy” diễn ra trong hiện tại) Anh ta sẽ chạy về nhà. (hành động “chạy” diễn ra trong tương lai)
Động từ trong tiếng Thụy Điển sẽ biến dạng theo từng thì quá khứ, hiện tại, tương lai. Và dựa vào đó người nghe, người đọc sẽ hiểu được người nói , người viết đang muốn diễn tả hành động đó diễn ra trong thời gian nào.
Han går hem. ( anh ta đi về nhà – hành động “går” diễn ra trong hiện tại ) Han gick hem.(anh ta đã đi về nhà -hành động “gick” diễn ra trong quá khứ) Han ska gå hem.( anh ta sẽ về nhà-hành động”ska gå” diễn ra trong tương lai)
Đây chính là 1 trong những điều rắc rối của tiếng Thụy Điển nên người học tiếng Thụy Điển cần phải học các nguyên tắc biến đổi và các dạng của biến đổi động từ trong tiếng Thụy Điển theo từng thì quá khứ, hiện tại, tương lai.
Sau đây chúng ta sẽ bắt đầu với các thì sau đây:
9.1.Hiện tại trong quá khứ và tiền quá khứ
Thì hiện tại và quá khứ đã được mô tả ờ phần 2.1. Nếu bạn nào chưa theo dõi thì xem lại qua link dưới đây :
Còn hai thì khác nữa (không có sự tương ứng trong tiếng Việt như đã phân tích trên) là thì hiện tại trong quá khứ (perfekt) và thì tiền quá khứ (pluskvamperfekt). Sau đây, chúng ta sẽ khảo sát sự hình thành của chúng:
HIỆN TẠI THUỘC QUÁ KHỨ Peter har badat. Peter đã tắm rồi Eva har rest. Eva đã đi rồi.
Tiền quá khứ Peter hade badat, när vi kom. Peter đã tắm khi chúng tôi đến. Eva hade rest en timme tidigare. Eva đã đi một giờ trước đây.
Giải thích vì sao có thêm thì hiện tại thuộc quá khứ (trong tiếng Anh gọi là hiện tại hoàn thành) và tiền quá khứ ( tiếng Anh là quá khứ hoàn thành).
Người Anh và người Thụy Điển trong ngôn ngữ của họ, họ muốn diễn tả chính xác 1 hành động diễn ra trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Vì vậy cho nên nếu một hành động diễn ra trước 1 hành động cũng diễn ra trong quá khứ thì làm sao nói cho người nghe hiểu hành động nào diễn ra trước hay sau hành động nào ? Vậy cho nên tiếng Thụy Điển có thì tiền quá khứ, tức là thì diễn tả hành động xảy ra trước nữa của 1 hành động đã xảy ra.
Như ví dụ trên : Eva đã đi một giờ trước đây . Có nghĩa rằng người Thụy Điển muốn diễn tả chính xác một trước đây đã trôi qua rồi và Eva đã đi trước giờ đó. Vậy cũng có thể hiểu, người ta sử dụng thì tiền quá khứ khi so sánh hay diễn tả 1 hành động nhưng kèm theo cũng phải có 1 hành động khác cũng xảy ra trong quá khứ.
Tương tự như vậy thì hiện tại thuộc quá khứ hay còn gọi là quá khứ hoàn thành dùng để diễn tả một hành động xảy ra trong quá khứ và vẫn còn diễn ra ở hiện tại hoặc có liên hệ hay ảnh hưởng đến hiện tại.
Ví dụ : Vi har bott i Sverige i 3 år ( chúng tôi đã định cư ở Thụy Điển được 3 năm – diễn tả hành động định cư đã xảy ra trong quá khứ và hiện nay vẫn đang tiếp tục định cư )
Còn nếu chúng ta dùng thì quá khứ trong ngữ cảnh này :
Ví dụ : Vi bodde i Sverige 3 år ( chúng tôi đã định cư ở Thụy Điển 3 năm- người nghe sẽ hiểu là : họ trong quá khứ đã từng ở Thụy Điển 3 năm và hiện nay không còn ở Thụy Điển nữa. Khi dùng thì quá khứ, người nghe sẽ hiểu hành động được diễn tả luôn luôn đã chấm dứt hiện nay.)
Thì hiện tại trong quá khứ được hình thành bằng cách đặt thêm từ har (dạng hiện tại của ha). Từ har này đóng vai trò như một trợ động từ. Động từ chính đứng ở dạng gọi là danh động từ (supinum), như badat, rest.
Chú ý: Trong phần này không dùng khái niệm quá khứ phân từ để tránh sự lầm lẫn giữa supinum và perfekt perticip (xem 9.5 và 9.13)
Thì hiện tại thuộc quá khứ = har + danh động từ
Thì tiền quá khứ cũng được hình thành bằng cách tương tự như trên, nghĩa là thêm động từ hade (quá khứ của ha).
Thì tiền quá khứ = hade + danh động từ
Tóm lại : thì hiện tại trong quá khứ và thì tiền quá khứ của tiếng ThụyĐiển dùng đế mô tả một sự việc nào đó đã xảy ra trước một sự kiện mà bạn đang kể. Thì hiện tại trong quá khứ dùng trong những bài tường thuật có động từ ở thì hiện tại. Còn thì tiền quá khứ dùng trong những bài tường thuật có động từ ở thì quá khứ:
Eva är inte hemma. Eva không ờ nhà. Hon har rest till landet. Cô ta đi về miền quê rồi. Eva var inte hemma. Eva đã không ở nhà. Hon hade rest till landet. Cô ta đã đi về miền quê.
(hiện tại)
(hiện tại thuộc quá khứ)
(quá khứ)
(tiền quá khứ)
Thì hiện tại trong quá khứ và thì tiền quá khứ trong những ví dụ sau đây được dùng trước hết là để nói về hậu quả của động từ:
Johan är trött. Han har jobbat hela dagen. Johan var trött. Han hade jobbat hela dagen. I dag kommer han för sent. Jag har försovit mig. I går kom jag försent.Jag hade försovit mig
Johan đang mệt. Anh ta đã làm việc cả ngày. Johan đã mệt. Anh ta đã làm việc cả ngày. Hôm nay anh ta đến muộn. Tôi đã ngủ quên. Hôm qua tôi đã đến muộn. Tôi đã ngủ quên.
Thì tiền quá khứ được dùng khi động từ mô tả một biến cố đã xảy ra trước một biến cố khác trong quá khứ. Hiển nhiên biến cố sau được diễn tả bằng động từ ở quá khứ:
Peter sa att han hade köpt en ny bil. När vi kom, hade Maria redan somnat.
Peter nói rằng anh ta đã mua một chiếc xe hơi mới. Khi chúng tôi đến,Maria đã ngủ thiếp đi rồi.
Vấn đề khó khăn ở đây là làm sao lựa chọn cho đúng giữa thì quá khứ (preteritum) và hiện tại trong quá khứ (perfekt), vì cả hai đều mô tả sự việc đã xảy ra trong quá khứ. Vì thế, chúng tôi sẽ trình bày tỉ mỉ sự khác nhau giữa hai thì này. Kinh nghiệm cho thấy rằng: không được dùng thì hiện tại trong quá khứ nếu có một trạng ngữ chỉ thời gian. Trạng ngữ này xác định rõ thời điểm mà hành động đã xảy ra trong quá khứ. Trong trường hợp này phải dùng thì quá khứ:
Jag kom hem igår.
Tôi đã về nhà hôm qua.
(Viết như thế này là sai : Jag har kommit hem igår.)
Ngược lại, thì hiện tại trong quá khứ có thế dùng được, nếu trạng ngữ chỉ thời gian bao gồm luôn cả hiện tại.
Jan har varit här två gånger i dag.
Jan đã có mặt ở đây hai lần trong ngày hôm nay.
Bảng sau đây cho thấy những trạng từ chỉ thời gian nào có thể được phối hợp với hai thì trên:
QUÁ KHỨ
Vad gjorde du? för tio minuter sedan i morse i gårkväll i förrgår i fredags förra veckan förra månaden för några månader sedan i somras förra året, i fjol för tio år sedan på 1800-talet häromdagen
Bạn đã làm gì? trước đây 10 phút sáng nay tối hôm qua hôm kia thứ sáu vừa qua tuần trước tháng trước vài tháng trước đây mùa hè vừa qua năm ngoái 10 năm trước thế kỷ thứ 19 mới hôm trước
HIỆN TẠI THUỘC QUÁ KHỨ
Vad har du gjort? nu i dag den här veckan den här månaden i sommar på sista tiden på sistone i hela ditt liv
bạn đã và đang làm gì bây giờ hôm nay tuần này tháng này mùa hè này mới đây mới đây, vừa rồi cả đời bạn
Thì quá khứ dùng để mô tà hành động trong quá khứ ở một thời điểm đã được xác định. Khi thì quá khứ dùng trong những câu chuyện kể, chúng thường có một trạng ngữ chỉ thời gian, xác định câu chuyện ở thời quá khứ. Trạng ngữ này xuất hiện trong mệnh đề đầu tiên và được hiểu ngầm trong các mệnh đề tiếp theo:
I går kom jag hem först kl 7 på kvällen. Jag åt middag, tittade på teve en stund sedan gick och lade mig.
Hôm qua mãi đến 7 giờ tối tôi mới về đến nhà. Tôi đã ăn bữa chiều, đã xem tivi một lát và sau đó đã đi nằm.
Thì hiện tại trong quá khứ mô tả hành động đã xảy ra ở một thời điểm không rõ rệt trong quá khứ và được dùng trong những chuyện kể chứa thì hiện lại. Nó cho biết tiểu sử hoặc nguyên do sự việc đang diễn ra hiện nay, có nghĩa là nó mô tả một hành động đã xảy ra trong quá khứ và hành động đó còn có tiếp diễn đến hiện tại.
Trong phần trước của chủ đề “Các biến dạng của động từ trong tiếng Thụy Điển” chúng ta đã học và phân biệt khi nào là thì quá khứ, thì tiền quá khứ (quá khứ tiếp diễn) hay thì hiện tại trong quá khứ (hiện tại tiếp diễn còn gọi là hiện tại hoàn thành). Nếu ai chưa xem thì có thể xem lại theo link dưới đây :
Trong phần tiếp theo này CDV sẽ trình bày 4 cách dùng thì hiện tại hoàn thành trong tiếng Thụy Điển:
1.Thì hiện tại trong quá khứ mô tả hành động mà kết quả của nó vẫn còn tồn tại:
Sture har rest till Rom. Sture đã đi La mã. Eva har kommit. Eva đã đẽn. Teven har gått sönder. Ti-vi đã hư
Resultat: Sture är i Rom. Kết quả: Sture đang ở La mã. Resultat: Eva är här. Kết quả: Eva đang ở đây. Resultat: Teven är trasig. Kết quả: Ti-vi đang hư.
Hãy so sánh: Teven gick sönder, men Per har lagat den nu. Ti-vi đã hư,nhưng bây giừ Per đã sửa nó rồi.
2.Thì hiện tại trong quá khứ mô tả tình trạng hoặc hành động đã diễn ra từ trước,tạo nên kinh nghiệm hay kiến còn của một người (và dĩ nhiên nó vẫn còn tồn tại):
Sture har varit iRom förut, så han kan guida oss.
Har du läst någon roman av Strindberg?
Sture đã đến La mã trước đây, vì thế anh ta có thể chỉ đường cho chúng ta. Bạn đã đọc tiếu thuyết nào của Strindberg chưa?
3.Thì hiện tại trong quá khứ dùng để diễn tả hành động đã bắt đầu trong quá khứ và nó vẫn còn tiếp tục:
Jag har botti Sverige i 5 år. Vi har väntat i två timmar.
Tôi đã ờ Thụy điển năm năm. Chúng tôi đã chờ đợi hai tiếng rồi.
4.Thì hiện tại trong quá khứ dùng để nhấn mạnh sự kiện vừa mới xảy ra. Trong trường hợp này thường dùng thêm trạng ngữ chỉ thời gian just ‘vừa mới’:
Per har just fylt 25 år
Per mới vừa đầy 25 tuổi.
Chú ý: Nếu trạng ngữ chỉ thời gian là nyss ‘mới đây’ và för en stund sedan “lúc nãy” thì phải dùng thì quá khứ: Peter kom nyss (för en stund sedan). Peter đã vừa mới đến (lúc nãy).
Đây là bài viết cuối trong chủ đề “Cách phát âm và cách viết tiếng Thụy Điển” của sách học Ngữ Pháp Thụy Điển. Do không thể post hết nguyên quyển sách trong 1 bài viết nên buộc CDV phải chia nhỏ nội dung cho quí đọc giả dễ theo dõi. Sau đây là nội dung chi tiết:
14. Cách phát âm những phụ âm ghép: rt , rd, rn, rs
Ở miền bắc và miền trung Thụy điển, mẫu tự r ghép với một số phụ âm khác cũng được phát âm bằng một âm.
Mẫu tự ghép rt trong từ borta. Phụ âm ghép rt này được phát âm giống hệt như tr của người Huế hoặc miền trung Việt nam (trong từ «trong trắng»).
Mẫu tự ghép rd đưực phát âm gần giống như đ của tiếng Việt, nhưng lưỡi cong hơn và sát lên trần của khoang miệng, đồng thời âm phát ra mạnh và cứng hơn.
Mẫu tự ghép rn được phát âm gần giống như rừn của tiếng Việt, nhưng chữ ư ưong đó hầu như không nghe thấy.
Mẫu tự ghép rl khó có thế mô tả bằng lời. Đại khái giống như rn trên đây, nhưng nó kết thúc bằng l, chứ không phải bằng n. Mẫu tự ghép rl này ít gặp.
Mẫu tự ghép rs được phát âm cứng như s cùa người Huế hoặc miền trung Việt nam (trong từ «song song»).
Nói chung, đối với những người mới học tiếng Thụy Điển, việc phát âm chính xác những âm ghép nói trên không phải là một việc đáng lo ngại. Vì dù có phát âm chúng bằng những âm rời ra như thường cũng không gây nên một sự hiểu lầm nào. Hơn nữa, một số nơi ở Thụy Điển người ta cũng phát âm như vậy.
Điều quan trọng là bạn nên tập nghe được những âm ghép này khi chúng được phát âm bằng một âm. Nếu không, bạn có thể tưởng là chỉ có mẫu tự d khi người ta phát âm rd bằng một âm. Và cũng tương tự như vậy đối với rn, rl, rs. Đa số người Việt không có khó khăn gì trong việc nhận ra rt, khi nó được phát âm giống tr trong tiếng Việt. Hãy tập nghe sự khác biệt ưong cách phát âm của các từ sau:
fat bod ton mos
fart bord torn mors
Cách phát âm bằng một âm như trên cũng xảy ra khi một từ tận cùng bằng r và sau nó có một từ khác bắt đầu bằng t, d, n, hoặc s. Trong những ví dụ sau đây, dấu cung nhỏ (–) được dùng để đánh dấu điều này:
rt: Han dricker_te. rd: Förstår_du ? rn: Har_ni tid ? rs: Du kommer för_sent.
15.Song phụ âm
Như chúng ta đã thấy, trường độ cùa nguyên âm không bao giờ được biểu hiện trong văn viết. Nhưng đối với phụ âm lại có thể thấy được hiện tượng này. Qui tắc cơ bản là:
Song phụ âm được phát âm như một phụ âm dài
Trong những ví dụ sau đây, ngoài sự khác biệt của nguyên âm dài và nguyên âm ngắn còn có sự khác biệt của phụ âm dài và phụ âm ngắn:
hat — hạtt
sil–sịll
rys — rỵss
Một đặc điểm cá biệt của tiếng Thụy điển là mẫu tự k không bao giờ viết thành song phụ âm, mà thay thế cho hiện tượng đó người ta viết bằng ck.
ck chứ không viết là kk: lạck tạck ọckså
Cách phát âm những phụ âm dài và ngắn không gây ra vấn đề quan trọng nào cả. Cách phát âm của nguyên âm ngắn và nguyên âm dài mới là vấn đề quan trọng.
Một nguyên âm dài trong tiếng Thụy Điển không thể đứng sát trước một phụ âm dài được. Nó chỉ có thể đứng sát trước một phụ âm ngắn mà thôi.
Mặt khác, một nguyên âm dài bắt buộc phải là một nguyên âm có trọng âm (nhưng điều đó không có nghĩa là tất cả các nguyên âm có trọng âm đều là nguyên âm dài). Như thế, người ta có thể nhìn cách viết của một từ và tính ra được nguyên âm trong đó là nguyên âm dài hay ngắn, miễn là phải biết nguyên âm đó có trọng âm hay không. Những qui tắc sau đây chỉ được áp dụng cho những từ chứa một nguyên âm. (Vì nếu chỉ chứa một nguyên âm thì dĩ nhiên nguyên âm ấy phải có trọng âm, khi từ đó không đứng trong một câu):
Một nguyên âm là nguyên âm dài nếu nó mang trọng âm và a) không có phụâm theo sau b)chỉ có một phụ âm đơn theo sau
Cách viết thường
bi
bil
Cách viết để phát âm
bi
bil
Một nguyên âm là nguyên âm ngắn nếu a)có một song âm theo sau b)có hai hay nhiều phụ âm theo sau c)nguyên âm này không mang trọng âm (như nguyên âm thứ hai trong từ bilda)
Bill
bild
bilda
Bịll
bịld
bịlda
Nếu một từ chỉ chứa một nguyên âm, thì bạn có thế từ cách viết tính ngay ra được đó là nguyên âm ngắn hay dài. Vấn đề là nếu một từ chứa hai hay nhiều nguyên âm, thì khó có thể biết được trọng âm nằm ở chổ nào. Vì trọng âm trong tiếng Thụy Điển thường nằm ở nguyên âm đầu tiên, nên bạn có thể đoán như thế và sau đó áp dụng những qui tắc trên. Nếu muốn chắc chắn, bạn phải tìm trong từ điển hoặc hỏi người nào đó về cách phát âm, để biết chính xác vị trí của trọng âm trong một từ. Nếu bạn ghi vào sổ từ riêng của bạn để học thì tốt nhất.
Trong một số trường hợp, bạn có thế tính ra được là trọng âm không nằm ờ nguyên âm đầu, nếu từ đó chứa nhiều nguyên âm. Nếu có song phụ âm thì nguyên âm liền trước nó là nguyên âm ngắn có trọng âm. Hãy so sánh các từ sau đây:
Fọrmel formẹll nỵckel hotẹll
Việc thêm đuôi biến dạng vào một từ thường không làm thay đổi trường độ và trọng âm của nó.
Hãy so sánh các từ sau đây :
Vạls
điệu “van”
vals
dạng sở hữu của val “cá voi”
Svạns
cái đuôi
svans
dạng sở hữu của svan “thiên nga”
16. Song phụ âm mm và nn
Sau đây là những qui tắc dàn riêng cho song phụ âm mm và nn:
Song phụ âm mm chỉ được viết giữa hai nguyên âm.
Nếu không, bạn chi được viết một m, ngay cả trong trường hợp m này là phụ âm dài và đứng trực tiếp sau một nguyên âm ngắn có trọng âm. Nếu một từ tận cùng bằng một nguyên âm có trọng âm + m, thì đôi khi nguyên âm này được phát âm dài và đôi khi lại ngắn:
Giữa hai nguyên âm kọmma rụmmet
Ở cuối từ kọm! ett rụm
Nhưng:
damen
en dam sọm dọm
Chú ý rằng qui tắc này dẫn đến vấn đề là: bạn sẽ thấy sự thay đổi bất ngờ trong cách viết của một số từ ngữ khi chúng biến dạng. Tuy vậy, hiện tượng này không ảnh hưởng gì đến cách phát âm. Đối với n , bạn có qui tắc sau :
Song phụ âm nn không được viết ở cuối một số từ rất thông dụng.
Có 1 lưu ý nhỏ đối với các đọc giả là các bài viết nhỏ như thế này vẫn nằm trong series lớn của ” Sách học ngữ Pháp Thụy Điển” tuy nhiên để cho mọi người dễ tìm kiếm về chủ để của các bài học nên CDV buộc phải đặt lại tiêu đề cho từng bài viết nhỏ . Khi hoàn thiện xong tất cả các bài viết trong sách Ngữ Pháp Thụy Điển. CDV sẽ tổng hợp và soạn thảo ra mục lục để mọi người dễ theo dõi. Giờ thì chúng ta tiếp tục với phần tiếp theo của chủ đề ” Cách phát âm và cách viết tiếng Thụy Điển”
10. Các phụ âm còn lại
l r m n ng
läpp radio mamma nạtt ängel
Tất cà các phụ âm 1, r, m, n trên đây đèu được phát giống hệt như tiếng Việt.
11. Các phụ âm ghép
Trong tiếng Thụy điển có nhiều phụ âm đi phối hợp với nhau, gọi là phụ âm ghép. Hãy tập phát âm những từ sau đây. Chúng chứa các phụ âm ghép ở đầu, ở giữa và ở cuối từ:
sola sal så Svẹn spạnsk hems
skola skal stå Svẹns spạnskt hẹms
skval strå svẹnsk
hẹmsk
-svẹnskt
hẹmskt
Người Việt có thế gặp khó khăn trong việc phát âm các phụ âm đi liền nhau như trên. Hãy tập phát âm các nhóm phụ âm trên «bằng gió». Tránh đọc skola là xờ-cu-la!
12. Những phụ âm ghép có j và phát âm bằng một âm
Ở 9.2 chúng ta đã thấy các mẫu tự sj và tj được phát như một âm. Còn nhiều mẫu tự ghép nữa cũng được phát âm bằng phương pháp tương tự và chúng đều tận cùng bằng j. Một số những mẫu tự này có phụ âm đầu là phụ âm câm (không được phát âm), cho nên chúng được phát âm như chỉ có j:
Trong một số từ mượn (có nguồn gốc) từ những ngôn ngữ khác, còn có những mẫu tự ghép khác nữa cũng được phát âm như sj hoặc trong một số trường hợp như tj:
Còn một số từ mượn khác nữa tận cùng bằng -tion, hoặc -sion. Chúng đều được phát âm giống như thể được viết là -sjon. Ví dụ: station, lektion, diskussion. Trong một số trường hợp lại nghe thấy cả âm t trước ân sj. Ví dụ: nation, motion. Sau phụ âm r và l, thì g được phát âm như j :
rg —-> rj lg —-> lj
berg, torg helg
13.Cách phát âm các mẫu tự g,k và sk trước những nguyên âm mềm
Nguyên âm chia làm hai nhóm: nguyên âm mền và nguyên âm cứng. Nguyên âm mền còn gọi là nguyên âm lưỡi trước (främre vokal). Nguyên âm cứng còn gọi là nguyên âm lưỡi sau (bakre vokal). Chúng có tên như thế là vì khi phát âm phải dùng phần trước hoặc phần sau của lưỡi.
Nguyên âm mềm i e ä y ö
Nguyên âm cứng o å a u
Khi đứng trước những nguyên âm mềm thì những mẫu tự g, k, sk bị mềm hóa. Vì vậy, lúc đó g được phát âm như j, còn k như tj và sk như sj.
Mẫu tự g k sk
Âm —> j —>tj —>sj
Ví dụ ge, göra kyla, köra skinka, skön
Khi đứng trước một nguyên âm cứng, thì những mẫu tự này vẫn được phát âm như thường lệ, nghĩa là không bị mềm hóa.
Chú ý: Hiện tượng phụ âm bị mềm hóa cũng xảy ra trong tiếng Việt. Các nguyên âm mềm trong tiếng Việt gồm có e, ê, i và y. Ví dụ trong các từ: cái gì, thầy giáo, giương cung… thì g đọc mềm. Muốn chống lại hiện tượng mềm hóa này trong tiếng Việt thì bạn phải viết thêm chữ h sau g. Ví dụ: ghi chép, nghe ngóng…
Để tồn tại và phát triển ở Thụy Điển thì yếu tố quyết định đến cuộc sống của người Việt di dân chính là ngôn ngữ và cụ thể ở đây là tiếng Thụy Điển.
Hãy cùng xem qua infographic dưới đây để xem ngôn ngữ mà chúng ta phải xem như tiếng mẹ đẻ lần nữa có độ khó ở mức độ nào so với các ngôn ngữ khác như là tiếng Việt Nam chúng ta .
Ta đã đi rất xa, từ tiếng ú ớ của người tối cổ cho tới “Hôm nay bạn khỏe không” của chúng ta trong thời đại này.
Ngôn ngữ của nhân loại đã đi được một quãng đường dài để đến được ngày hôm nay. Việc học ngôn ngữ mới luôn rất thú vị, đã từng rất khó khăn trong quá khứ nhưng ở thời điểm này, khi mà có rất nhiều nguồn cho phép bạn học ngôn ngữ (mạng Internet, thuê thày dạy, …), thì trở ngại lớn nhất có lẽ chính là bản thân mỗi người.
Và để vượt qua chính mình, bạn phải biết được mình sẽ phải đối mặt với những khó khăn gì đã: đây là infographic gồm 23 ngôn ngữ và độ khó của nó khi so với tiếng Anh, do trong web Voxy phân tích và đăng tải, dựa trên những nguồn đáng tin cậy như Hội nghị bàn tròn của Cơ quan Ngôn ngữ giữa các nước, Viện Dịch vụ Quốc tế và một số trang web như Wikipedia, MyLanguages.org, Ethnologue, Al-Bab.com và dịch vụ Google Translate.
